Kazakistan Bağımsızlığının 25. yıldönümünü kutluyor
Kazakistan bağımsızlığının 25.yıldönümü ülke genelinde büyük çoşkuyla kutlanıyor.
Başkent Astana’da Bağımsızlık Sarayı’nda da Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in katılımıyla düzenlenen görkemli kutlamaya ülkede yaşayan faklı millet temsilcileri, din adamları, yabancı misyon temsilcileri ve milletvekilleri katıldı.
Çeyrek asırda Kazakistan’ın elde ettiği tüm başarıları kaydeden Nazarbayev, bağımsızlığın 25. yıldönümüyle tüm Kazakistan halkını kutladı ve bu süre içerisinde onunla birlikte çalışmış olan herkesi emeklerinden dolayı takdir ve teşekkür etti. Kutlama konuşmasından sonra Cumhurbaşkanı Nazarbayev, ülkenin gelecek ile ilgili perspektifleriyle paylaştı.
‘… her yıl bir şehir nüfusu kadar insan ülkeyi terk ediyordu’
Kazakistan’ın 90’lı yıllarda zorlu bir dönemden geçtiğini ifade eden Nazarbayev, bağımsızlığın ilk yılları çeşitli nedenlerle yaklaşık 3,6 milyon kişinin yurtdışına göç ettiğini, nüfusun 17.5 milyon’dan 14 milyon kişiye düştüğünü, her yıl nerdeyse bir şehir nüfusu kadar insanın ülkeyi terk ettiğini dile getirdi. Bu olayların ekonomiye ciddi bir darbe olduğunu belirten Nazarbayev, Kazakistan’ın o dönem dünya muvazenesinde önemli, dikkat çekici bir yeri olmadığını şimdiki neslin hayal etmesinin bile zor olduğunu açıkladı.
‘Emeklilik maaşı ve çocuk yardımı ödeneği yüzde 20 artacak’
Nazarbayev, 7 yıl önce başlayan küresel krizin, hala devam ettiğini, artarak bir giperkrize (büyük kriz) dönüştüğüne dikkat çekti. Son 3 yılda kabul edilen yeni programlar ve yasaların isabetli olduğunu belirten Nazarbayev, yeni programlar ve yasalar olmasaydı, durumun bugünkünden çok daha kötü olacağını vurguladı. Nazarbayev, önümüzdeki yıllarda stratejik hedeflerin tümünü gerçekleştirmek için belirtilen planlar doğrultusunda çabaların birleştirilmesi gerektiğini bildirdi. Bağımsızlığın ilan edildiği yıllarda yoksulluk sınırı altında yaşayan nüfus payının halihazırda 12,5 kat azalarak yüzde 2.5 seviyesinde olduğunu vurgulayan Nazarbayev, Hükümet’e 2017 yılı itibariyle emeklilik maaşı ve çocuk yardımı ödeneğini yüzde 20 artırma yönünde talimat verdiğini belirtti.
‘Kazakistanlı’ların ortalama yaşam süresi, Japonya seviyesine ulaşacak’
Nazarbayev, devletin belirlediği programların uygulanması durumunda kişi başına düşen millî gelirin 4.5 kat artarak gelişmiş devletlerde olduğu gibi 45 bin dolar seviyesini oluşturacağını açıkladı. Cinsiyet, yaş, sosyal statüsüne bakmaksızın tüm vatandaşların kaliteli eğitim ve sağlık hizmeti alma imkanına sahip olacağını kaydeden Nazarbayev, Kazakistan okullarının en yüksek eğitimi kalitesine sahip ilk 30 ülke arasında olacağını, yerel üniversitelerin dünyanın önde gelen üniversiteleri listesinde arasında yer alacağını belirtti. Nazarbayev ayrıca, bugün yapılmakta olan reformlar sayesinde Kazakistan’ın ortalama yaşam süresinin en uzun olduğu ülke haline geleceğini, ortalama yaşam süresinin Japonya’da olduğu gibi 82 yıl’a yükseleceğini kaydetti.
‘.. yakın gelecekte ülke nüfusu 25 milyon’u gececek’
Herhangi bir ülkede doğum oranı yüzde 2.11 seviyesinden az ise, çeyrek asırda o milletin yok olacağını hatırlatan Nazarbayev, o yüzden ülkede yaşanan ‘bebek patlamasını’ (ing: baby-boom) desteklediğini belirtti ve yakın gelecekte ülke nüfusunun 25 milyonu geçeceğini, bunun 11 milyonu ekonomik olarak aktif olan nüfus olacağını kaydetti.
‘Cumhurbaşkanı, Hükümet ve Parlamento arasındaki etkilerin yeniden dağıtılmasının zamanı geldi’
Nazarbayev, ülkenin bağımsızlığin ilan ettiği ilk yıllarda yeni devletin oluşması süreci ile reformların uygulanmasının güçlü bir başkanlık sistemi sayesinde sağlandığını dile getirdi. Anayasa’nın öngördüğü şekilde, ülkenin tarih, kültür ve geleneklerinde önceden olduğu gibi yönetimin Cumhurbaşkanlığı sistemiyle devam edeceğini söyleyen Nazarbayev, bundan sonra Cumhurbaşkanı, Hükümet ve Parlamento arasındaki etkilerin yeniden dağıtılmasının zamanı geldiğini belirtti. Nazarbayev, son zamanlarda dediği gibi, Cumhurbaşkanı’nın bazı etkilerinin Hükümet ve Parlamento’ya devredilmesi gerektiğini ifade etti ve özel bir komisyonun bu meseleleri incelemesi gerektiğini açıklayarak, ilgili yasaların değiştirilmesi gerekiyorsa, Anayasa’ya değişiklikler getirilebilmesi yönünde talima verdi.
’25 sene sonra dünyanın dört bir yanında barışın hüküm sürmesini can-ı gönülden istiyorum’
Yarından itibaren bağımsız Kazakistan’ın ikinci 25 yıllığının başlayacağını söyleyen Nazarbayev, ülke bağımsızlığının 50. yıldönümünde sadece Kazakistan’da değil, Rusya’da, Çin’de, diğer konşu ülkelerde ve dünyanın dört bir yanında barışın hüküm sürmesini can-ı gönülden istediğini, barış olmadan ülkenin iyi olacağını düşünmenin imkansız bir şey olduğunu açıkladı.
Nazarbayev, gündemdeki uluslararası meselerle yakından ilgilendiğini, bu yönde çalışma yürüttüğünü, hatta tüm politikacıların bu yönde çaba göstermesini gerektiğini söyleyerek, dünyada barışçıl bir ortamın sağlanmasının önemine bir kez daha dikkat çekti. Zamanın su gibi akıp geçtiğini dile getiren Nazarbayev, ülkede 18 yaşına girmeyen genç ve çocuk sayısının 5 milyon 575 bin (nüfusun yüzde 32’si) olduğunu belirtti ve bugünün çocukları, yarının yetişkinlerinin Kazakistan’ı ileri götürmesi için, daha sağlıklı, daha şuurlu ve idraklı, daha eğitimli olması için devletin tüm imkanları sağladığını kaydetti.
Başkent Astana’da başlayan Bağımsızlık Günü kutlamaları yarın 16 Aralık ülke genelinde coşkuyla büyük çapta kutlanacak. Astana’da resmi kutlamalar yarın saat 11.00’de ‘EXPO-2017’ fuarı kompleksinde ‘Büyük step ülkesi’ anıtının açılışıyla başlayacak. Saat 17:00’da Astana Opera tiyatrosunda gala konserle devam edecek. Gün boyunca Bayterek anıtı yakınlarında Kazak pop yıldızlarının katılımıyla Açıkhava Konserleri yapılacak. Saat 22:00’da aynı anda İşim nehri sahilinde (naberejka), Puşkin ve Abılayhan sokaklarının kesiştiği yerde ve ‘Han Çadırı’ alış-veriş merkezi yakınlarında başlanacak havai fişek gösterileri tüm Astana’yı adeta karnaval havasına sokacak. Ayrıca, şehir sakinleri, gün boyunca toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilecek.