‘Latin Alfabesi, Dünya Kazaklarını bütünleştirecek’
Kazakistan başkenti Astana’da bu yıl beşincisi düzenlenen Dünya Kazaklarının Kurultayı Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in başkanlığında başladı.
Bağımsızlık Sarayı’nda başlayan 5. Dünya Kazakları Kurultayı’na 39 ülkeden gelen 350 misafirle beraber 800 delege katılıyor. Delegeler arasında sanatçılar, bilim insanları, pedagoji uzmanları, aydınlar, ekonomi uzmanları, sporcular, hükümet ve kamu kuruluşları yetkilileri, medya temsilcileri bulunuyor.
-‘Kazakistan nüfusü, 1 Temmuz itibariyle 18 milyonu geçecek’
Kurultay’ın açılış töreninde konuşma yapan Cumhurbaşkanı Nazarbayev, 20. yüzyılda Kuzey Kafkasya’dan 550 bin kişi, Uzak Doğu ve Kore’den 100 bin kişi, Rusya’dan 600 bin Alman’la beraber 1.5 milyon Yunan ve Yahudi’nin Kazakistan’a sürüldüğünü hatırlatarak, 20. yüzılda ülkenin çok uluslu bir ülke haline geldiğini ifade etti. Kazakistan’ın bağımsızlığını ilan etmesiyle sürgün edilen milletlerin büyük çoğunluğunun tarihi vatanlarına geri döndüğünü söyleyen Nazarbayev, o yıllarda ülke nüfusunun 17 milyondan 14 milyona azaldığını bildirdi. Nazarbayev, ekonomik refahın artmasıyla Kazakistan’da çocuk doğumunun yılda 200 binden 400 bine çıktığını belirterek, 1 Temmuz itibariyle Kazakistan nüfusu 18 milyon kişiyi geçeceğini açıkladı.
-‘Latin Alfabesi, Dünya Kazaklarını bütünleştirecek’
Konuşmasında Latin alfabesine geçiş sürecine de değinen Nazarbayev, Kazak dilinin Latin alfabesine geçecek olmasının, Kazakların manevi birliğini artırarcağını ve küresel bilim ve eğitim sistemine entegrasyon yolunda ülkeyi bir adım daha yaklaştıracağını belirtti.
Nazarbayev, BDT (Bağımsız Devletler Topluluğu) ülkelerinde ikamet eden Kazakların Kiril yazısını, Doğu Türkistan’daki kardeşlerinin Arap yazısını ve Batı’daki Kazakların Latin alfabesini kullandığına dikkat çekerek, Dünya Kazaklarının konuşurken aynı dili kullandığını, yazarken ise farklı yazı kullandığını ifade etti.
Yazıların farklı olmasının Dünya Kazaklarını birbirinden uzaklaştırdığını söyleyen Nazarbayev, Latin yazısının teknolojik üstünlüğünün etkisiyle Latin alfabesine geçme sürecinin hızlandırıldığını ve bu sürecin daha önce belirtilen 2025 yılından daha erken hayata geçirilebileceğini kaydetti ve Latin Alfabesinin Dünya Kazaklarını bütünleştireceğini açıkladı.
Alfabe hazırlığında Latin yazısına geçen Türki cumhuriyetlerinin tecrübeleri araştırıldığını ifade eden Nazarbayev, Kazak dilinin Latin alfabesine geçişinin okula ilk giden 1. sınıf öğrencilerinin İnglizce öğrenmesi nedeniyle daha kolay kabul edileceğini söyledi.
-‘ Yurtdışındaki Kazakları desteklemek üzere bir fon oluşturulacak’
Cumhurbaşkanı Nazarbayev ayrıca, yurt dışında yaşayan Kazaklara destek sağlama konusuna da dikkat çekti. Nazarbayev, “Yurt dışında bulunan veya vatanına geri dönen Kazaklara destek vermek amacıyla “Otandastar” (yurttaşlar) fonu oluşturulsun. Bunu Hükümet’e buyuruyorum.” dedi. 25 yıl içerisinde ekonomik ve siyasi refahın artmasıyla vatandaşların çoğunluğunun zenginleştiğini belirten Nazarbayev, zengin bir ulus olmaya çalıştığını ve zengin insanların çoğalmasıyla iş yerlerinin çoğalacağını hatırlattı ve “Biz Kuzey Kafkasya’dan gelen insanları, Çeçenleri barındırdık, onlara kapımızı açtık. Niye kendi Kazaklarımız için bunu yapmayalım? Ben tüm iş adamlarını bu işte katkıda bulunmaya davet ediyorum.” diye konuştu.
1992 yılında ilk defa düzenlenen be bu yıl beşincisi yapılan Kurultay, 25 yıl içerisinde Dünya Kazakları için diyalog platformu haline geldi. Bu sene Kurultay’a katılanlarının yüzde 60’ı, 35 yaşını doldurmamış gençler olduğu dikkat çekiyor. Yüzde 80’i ise organizasyonlara ilk defa katılıyor. Japonya, Güney Kore, İtalya, İrlanda, Karadağ, Polonya, Azerbaycan ve Moldova gibi ülkeler ise Kurultay’a ilk defa diyaspora temsilcilerini gönderiyor. Almanya, Fransa, Özbekistan ve Rusya’da bulunan Kazak Kültür Dernekleri ise, yurt dışındaki en eski kültür merkezleri olarak Kurultay organizasyonlarında aktif yer alıyor.
Kurultay delegeleri ve misafirler, organizasyonlar kapsamında EXPO 2017 fuarı kompleksini, etno auıl (köy), “Astana Opera” Opera ve Balet Tiyatrosu’nu ziyaret edecek.