Orta Asya liderlerinin ilk resmi zirvesi Astana’da yapıldı
Bugün Kazakistan başkenti Astana’da Orta Asya liderlerinin ilk zirvesi yapıldı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in evsahipliğinde düzenlenen zirvede Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooranbay Ceenbekov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev ve Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman bir araya geldi.
Orta Asya’nın beşinci ülkesi Türkmenistan’ı -cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un Birleşik Arap Emirlikleri’ne resmi temaslarda bulunmak üzere gitmesi nedeniyle- ülkenin Meclis Başkanı Akca Nurberdiyeva temsil etti.
Orta Asya liderlerinin zirvesi Taşkent’in inisiyatifiyle 13 yıl aralıktan sonra ilk defa organize edildi. Bölgesel bir zirve düzenleme fikri, Astana’da büyük bir rezonans uyandırdı. Çünkü teklif bu sefer geleneksel olarak çeşitli entegrasyon projeleri sunan Kazakistan’dan değil Özbekistan’dan gelmişti. İslam Karimov döneminde Özbekistan komşu ülkelerden ayrı bir politika yürüterek bölgesel ittifaklara ilgi göstermiyordu.
Aynı zamanda Orta Asya’da bölgesel işbirliğine doğru eğilim Özbekistan’da iktidara Şavkat Mirziyoyev’in gelmesine denk geldi. Mirziyoyev, dış politikasını komşu devletlerle ilkişkileri iyileştirirek yoğun işbirliğini geliştirmekle başladı; ilk yurt dışı ziyaretini Kazakistan’a yaptı, Kırgızistan ile sınır demarkasyonu sorununa son verdi ve Tacikistan ile sıfıra inen ilişkileri düzeltmek adına somut adımlar attı.
Türkmenistan Cumhurbaşkanı’nın Astana’ya gelmeyişini bölgenin siyaset bilimcileri Aşkabat’ın izolasyon politikası ile bağdaştırıyor. Örneğin Kazakistanlı uzman Dosım Satpayev, Türkmenistan’ın bölgede kilit oyuncu olmadığını söylüyor. Ortak projeler ve coğrafi yakınlık bakımından Tacikistan ve Kırgızistan ile Türkmenistan’ın ortak noktaları olmadığını ifade eden Satpayev, Astana ve Taşkent’in bölgesel işbirliğinin merkezi haline gelmesi durumunda Aşkabat’ın her ikisi ile yoğun ilişkilere sahip olması nedeniyle ileride oluşmuş sürece entegre olabileceğini belirtiyor.
Ceenbekov: ‘Bugünkü Orta Asya ülkeleri başkanlarının zirvesi, tarihi bir olaydır’
Nursultan Nazarbayev, zirve öncesi Akorda Sarayı’nda Kırgız mevkidaşı Sooranbay Ceenbekov’u kabul etti. İkili görüşmede Ceenbekov ile yaptığı son görüşmenin ardından Astana ile Bişkek arasındaki gerginliğin dindiğine dikkat çeken Nazarbayev, gelecekte de iki ülke arasındaki ilişkilerin ileri seviyede olacağına inandığını dile getirdi. Nazarbayev ayrıca, daha sonra başlayacak liderler zirvesinde ekonomi, ticaret, altyapı ve lojistik konularını masaya yatırılacağını belirtti.
Ceenbekov buna karşılık, bugün Astana’da yapılması planlanan Orta Asya liderleri zirvesinin tarihi bir olay olduğunu ifade ederek, zirvenin bölge ülkeleri arasındaki ilişkilerin oluşturulmasında kilit rol oynayacağına ve yakın gelecekte işbirliğinin ana alanlarını belirleyeceğine büyük güven duyduğunu bildirdi.
Nazarbayev ayrıca, beşli formatta yapılacak toplantılardan önce Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev ile de ikili görüşme gerçekleştirdi.
Kazakistan Cumhurbaşkanı dün Tacik mevkidaşını kabul etmiş, İmamali Rahman’a ‘Parasat’ Devlet Nişanı takdim etmişti.