‘Hazar, Kazakistan ve Azerbeycan’ı ayıran değil Birleştiren Deniz’
Azerbeycan’ın Kazakistan Büyükelçisi Reşad Mammadov, iki ülke arasındaki ilişkilerin geldiği noktayı anlattı.
Batı Kazakistan’da Hazar Denizi’ne kıyısı olan ve ülkenin tek liman şehri Aktav’a Eylül 2008’de Başkonsolos olarak atandı. Yaklaşık 7 .5 yıl görev yaptıktan sonra Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in talimatıyla Aralık 2015’te Astana’ya büyükelçi olarak atanan Reşad Mammadov,Kazakistan.kz’e verdiği röportajda iki ülke ilişkilerini değerlendirdi.
-Hazar, iki ülkeyi ayırmıyor aksine birleştiriyor
Aktav’da bulunan Konsolosluğun Mangıstau Eyaleti, Batı Kazakistan Eyaleti, Atrau ve Aktöbe Eyaletleri’ne hizmet verdiğini ve bu bölgenin Kazakistan ekonomisinde önemli bir yere sahip olduğunu kaydeden Mammadov, bu bölgenin Azerbeycanla tarihi bağlarının olduğunu ve bu bölgede yaşayan Azeri nüfusunda yoğun olduğunu ifade etti. ‘Hazer Denizi, iki ülkeyi ayırmıyor, iki ülkeyi birleştiriyor’ ifadesini kullanan elçi, bin yıllar önce bu denizin büyük İpek Yolu vasıtasıyla iki halkı birleştirdiğini ve doğudan batıya aynı şekilde batıdanda doğuya ticaretin yapılmasında köprü vazifesi yaptığını vurguladı.
-Azerbeycan, Müslüman dünyasında demokratik cumhuriyeti ilan eden ilk ülke
28 Mayıs 1918 yılı doğuda kurulan Azerbeycan devletinin parlamentosu, bayrağı, milli marşı ve diğer ülkelerde büyükelçiliklerinin olduğunu hatırlatan Mammadov, 28 nisan 1920’de Kızıl ordu’nun Azerbeycan’a girmesiyle Azerbeycan Demokratik Cumhuriyeti’nin sona erdiğini ve 70 yıl süren Sovyetler Birliği’nden sonra 18 ekim 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılması münasebetiyle, birlikte bulunan 15 ülkenin bağımsızlığını ilan etti. Azerbeycan bağımsızlığını ilan etmekle kalmadı, bağımsızlığını yeniden ele geçirdiğini vurgulayan büyükelçi, hali hazırdaki bayrak, gerb ve milli marşın Azerbeycan Demokratik Cumhuriyeti ilan edildiğindeki gibi aynı saklandığını vurguladı.
-Haydar Aliyev’in Petrol Siyaseti
Tarihe Haydar Aliyev ‘Petrol Stratejisi’ olarak geçen iktisadi politikalar neticesinde 2000 yılından başlayarak meyvelerini vermeye başladığını kaydeden Mammadov, Azerbeycan’ın özellikle petrol alanında büyük gelirler elde etmeye başladığını ifade etti. Haydar Aliyev iktidara geldiği ilk yıllardan başlayarak İran, Orta Asya ülkleri, Avrupa, Amerika ve Rusya gibi komşular ile ilişkileri düzene koyduğunu, herzaman iyi ilişkilerin olduğu kardeş Türkiye ile ‘İki Devlet Bir Millet’anlayışını ortaya çıkardığını vurguladı.
-Bakü-Ceyhan-Tiflis Boru hattı
Azerbeycan , hayati önem taşıyan milyar dolarlık projeleri hayata geçirmeyi başardığını, tarihinde ilk defa Hazar Denizi’nden enerji rezerlerini başka bir iç denize kadar 50 milyon metreküp ulaştırma kapasitesi olan ‘Baü-Tiflis-Ceyhan’ petrol boru hattının hayat geçirilmesini baiardığını söyleyen Mammadov, bunun yanında ulaşım ve lojistik adına önemli olan Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun temelini attıklarını bildirdi.
-Kazakistan Ebedi Dostumuzdur
Azerbeycan ve Kazakistan’ın kadim dost iki ülke olduğunu, halkların bin yıllarca aynı yerde yaşadığını ve aynı babanın çocukları olduklarını hatrlatan büyükelçi, örf adet, tarih ve değerlerin ortak olması sonucunda iki devletinde birbirine çok yakın olmasının sebeplerinden olduğunu ifade etti. Siyasi,ekonomik ve kültürel alanda geniş bir çerçevede işbirliğinin sürdürüldüğünü ve ülkeler arasındaki ilişkilerin ise stratejik vemüttefik seviyesine ulaştığını vurgulayan Mammadov, dünyada meydana gelen ekonomik kriz neticesinde, petrol fiyatlarının düşmesi başta olmak üzere iki ülke ekonomik ilişkilerininde bundan etkilendiğini kaydetti. İki ülke arasında 300 milyon doları geçen ticaret hacminin bu yılın ilk yarısnda geçen yıla nazaran yüzde 25 artarak 80 milyon dolar olarak gerçekleştiğini söyleyen Mammadov, gelecek yarı yılda Kazakistan ve Azerbeycan tarafının ticaret ve ekonomi alanında ilişkilerin güçlenmesi konusunda attıkları adım lar sayesinde bu rakamların daha da artacağına olan inancını bildirdi.
-Hazar Denizi transit taşımacılıkta kilit nokta
İnsanların birbirlerini ziyaret etmesi adına iyi koşulların hazırlandığı ve yeni imkanların sunulduğunu ifade eden büyükelçi, Azerbeycan’ın Hazar’ın kıyısına kurduğu yeni limanların yanında iki ülke arasındaki kara ve tren yolu ağları vasıtasıyla iki ülke arasındaki taşımacılığın yanında Avrupa ve Türkiye’den gelen karayolu taşımacılığının 10 kat arttığını belirtti.
-Ticaretimiz birbirini tamamlıyor
Sovyetler Birliği zamanından başlayarak Azerbeycan’ın Kazakistan’a tarım ürünleri başta olmak üzere kimya ve sanayi ürünleri ihraç ettiğini, Kazakistan’ında metal ve tahıl ürünleri ihraç ettiğini hatırlatan büyükelçi, iki ülke arasında siyasi,ekonomi ve eğitim alanında 100’den fazla imzalanan anlaşmanın ikili ilişkilerin gelişmesine hukuki zemin hazırladığını, ekonomik ilişkilerin birbirini tamamalayan ilişkiler üzerine kurulu olduğunu ve gelecekte ise bu durumun daha iyi olacağına inandığını vurguladı.