Kırgız ekonomisi, Kazakistan ile olan kriz nedeniyle yavaşlıyor – IMF
Uluslararası Para Fonu (IMF), Kırgızistan’ın ekonomisine ilişkin büyüme tahminleri düşürdü. IMF uzmanlarına göre, 2017 yılı sonunda ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) büyüme oranı, daha önce planlandığı gibi yüzde 3.5 değil, yüzde 3.2 seviyesinde gerçekleşecek. Enflasyon ise, yüzde 3’ü aşmayacak.
IMF uzmanları analizlerine göre, 2018 yılında ekonomik büyüme %3-3.5 oranında olacak, enflasyon ise yüzde 5.5 seviyesine ulaşacak. Bu rakamların Kırgız-Kazakistan sınırındaki zorlu durum ve Kırgızistan ile Kazakistan arasındaki ticaret hacminin azalmasından oluştuğu gösteriliyor. Ayrıca, yıl sonuna kadar sınırdaki durum iyileşmezse, tahminlerin daha da kötümser olacağı iddia ediliyor.
Bütçe açığı 2017 yılında GSYİH’nin yüzde 3.5 oranında, 2018 yılında ise 2.5 seviyesinde olacağını tahmin eden uzmanlar, 2018 yılında bütçe açığını kapatmak için Kırgız hükümeti ile parlamentonun vergi muafiyetlerini sınırlamas gerketiğini, özellikle “vergi tatillerinden” vazgeçilmesi gerektiğini açıkladı. IMF’ten gelen tavisyeler arasında maaş fonunun maliyetinin düşürülmesi, sosyal yardımın daha da hedefli yapılması ve un için katma değer vergisi getirilmesi gibi önlemler gösteriliyor.
Ayrıca, 2017 yılında GSYİH’nin yüzde 56’ı olan devlet borcunun 2018 yılında yüzde 57 oranında olacağı tahmin ediliyor. Kritik borç durumu seviyesinin ılımlı olduğunu ifade eden uzmanlar, Kırgızistan’ın Çin’e olan borcu hakkında “kaygılanacak bir sebep görmüyoruz” diye ifadede bulundu. IMF’liler, Çin’e ödenmesi gereken borç miktarının arttığına dikkat çekerek, diğer ülke hükümetlerine bir ülkeden çok fazla kredi almamaması, dış borcun çeşitlendirilmesi yönünde tavsiyede bulunuyor.
Kırgızistan ekonomik bakanlığı, daha önce 2017 yılında ekonomik büyüme oranının yüzde 3.5 seviyesinde, GSYİH hacminin 7.08 milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin etmişti. Bütçe geliri 2.025 milyar dolar, gideri ise 2.327 milyar dolar olacağı tahmin ediliriken, GSYİH’nin yüzde 4.3’ünü oluşturan bütçe açığının yaklaşık 0.3 milyar dolar olacağı görülüyor.
2018 yılında ise bütçe gelirinin 2.044 milyar dolar seviyesinde olacağı tahmin ediliyor. Giderin de 2.334 milyar dolar seviyesine artacağı söyleniyor. 2019 yılında bu rakamların 2.037 milyar ve 2.327 milyar dolar seviyesine ulaşacağı tahmin ediliyor.