Tengenin çeyrek asırlık düşüşü ve yükselişi
Kazakistan’ın sabit kur sisteminden dalgalı kura geçmesinden bu yana bugün tam üç yıl geçti. Peki tengenin doğuşundan beri dolarla ilişkisi nasıl?
12 Kasım 1993’de Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in ülkenin resmi para birimiyle ilgili kararnameyi imzalaması sonrası 15 Kasım’da tedavüle sürülmüştü.
25 yıl önce bir dolar 4,7 tenge değerindeydi.
Yaklaşık olarak 2 ay sonra 1994 yılının ilk aylarında neredeyse 15 kat artarak 1 dolar 70 tenge seviyesine geldi. Daha sonra değer kazanarak 94 yılında 35 tenge seviyelerinde kaldı.
İkinci dalga 1999 yılında gerçekleşti, 80 tengeden bir anda 160 tengeye çıkan dolar-tenge kuru sonraki 2-3 gün içerisinde pozisyonunu sabitleyerek 130 tenge seviyesinde yılı kapattı.
4 şubat 2009 yılında dolar karşısında yüzde 25 değer kaybeden tenge, 150’den döviz bürolarında satılırken 2015 yılı yine şubat ayında 1 dolar – 185 tenge seviyesinde satılmaya başlandı.
2015 yılında Kayrat Kelimbetov’un Merkez Bankası başkanlığı döneminde 20 ağustosta dolar yine yükselerek 255 tengeden alıcı bulmaya başlarken 2016 yılı ocak ayında Daniyar Akişev başkanlığında 383 tengeyle en büyük rekorunu kırdı. Daha sonra 327 tengeye kadar düşen kur yıl içinde 330 – 340 dolar/tenge arasında seyretti.
Dolar 2017 yılında tenge karşısında minimum 317’yi, maksimum ise 345’i görürken 2018 yılı başlarında 332’ye kadar yükselen dolar daha sonra şubat ayında 318 tengeye kadar geriledi. Tenge haziran ayından beri sabit olarak dolar karşısında değer kaybediyor. Bugün serbest piyasada bir dolar 361-362 tengeden satılıyor.