Venezuela’da Maduro’ya meydan okuyan Guaido kimdir?

Venezuela’da, Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun iktidarına karşı, kendisini oluşturulacak geçici hükümetin devlet başkanı olarak ilan eden muhalefet lideri ve Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido’nun kararını Kuzey ve Güney Amerika’dan birçok devlet tanıdığını açıkladı.

Guaido’nun geçici devlet başkanlığını ilk tanıyan devlet ABD oldu. Başkan Donald Trump’ın imzasıyla Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada “Venezuela Ulusal Meclisi, halk tarafından seçilen tek meşru hükümet organındaki rolü kapsamında ve anayasa uyarınca Nicolas Maduro’yu gayrimeşru ilan etmiştir ve devlet başkanlığı pozisyonu boşalmıştır” ifadesi kullanıldı.

ABD’nin tüm ekonomik ve diplomatik ağırlığının Venezuela’daki demokrasinin yeniden tesis edilmesi için kullanılmaya devam edeceğini belirten Trump, Ulusal Meclis’in ve Guaido’nun devlet başkanlığının tanınması için Kuzey ve Güney Amerika kıtalarındaki diğer devletlere de çağrıda bulundu.

Trump’ın çağrısı yanıtsız kalmadı. Beyaz Saray’ın açıklamasından kısa bir süre sonra, Kanada, Brezilya, Paraguay, Peru, Şili ve Arjantin Guaido’nun geçici devlet başkanlığını tanıdıklarını ilan etti.

Kuzey ve Güney Amerika’daki 35 ülkenin üyesi olduğu Amerika Devletleri Örgütü (OAS) de ABD’nin kararı sonrası Guaido’yu tanıdığını ilan etti.

Ancak OAS üyeleri arasında tüm üyeler aynı görüşe sahip değil. Meksika OAS kararına katılmadığını ve Guaido’yu Venezuela’nın devlet başkanı olarak tanımadığını açıkladı. Bolivya lideri Evo Morales de Twitter üzerinden bir açıklama yaparak Maduro’ya destek verdiğini belirtti.

Venezuela 2017 yılında OAS’tan çekileceğini açıklamıştı. İki yıl sürmesi beklenen çekilme süreci ise Çarşamba günkü gelişmeler sonrası askıya alındı.

35 yaşında…

Aralık ayında Venezuela Ulusal Meclis Başkanı seçilen ve 5 Ocak’ta göreve resmen başlayan 35 yaşındaki muhalefet lideri, şu ana kadar Maduro iktidarına başkaldıran en görünür lider konumunda.

Mevcut yönetime karşı eylem çağrısında bulunduğu için geçen hafta kısa süreliğine gözaltına alınan Guaido, 2009 yılından beri aktif siyasetin içinde. Venezuela’nın kuzeyindeki Vargas eyaletinde doğan Ulusal Meclis Başkanı, 2011 yılında eyalet mahkemesinde boşalan bir koltuğa oturarak ilk kez temsilcilik rolü üstlendi.

Muhalif liderin Venezuela’daki iktidara karşı ilk eylemi ise 2015 yılına denk geliyor. O yıl hükümetin seçim takvimi belirlemesi için açlık grevi yapan Guaido, daha sonra milletvekili seçildi ve bugüne kadar da çoğu sandalyesinin muhalefetin kontrolünde olduğu Ulusal Meclis’te en büyük siyasi grubun liderliğini üstlendi.

Guaido 5 Ocak’ta Ulusal Meclis Başkanlığı görevini üstlenmişti

Ancak Ulusal Meclis’in muhalefetin kontrolüne geçmesi üzerine yemin töreni sırasındaki usulsüzlükleri ve seçilmeyen kişilerin meclise girmesini gerekçe gösteren hükümet, 2016 yılında meclisin yetkilerini elinden almıştı. Yasama organının yetkileri daha sonra Maduro yanlıları tarafından oluşturulan Kurucu Meclis’e verilmişti.

Yetkileri elinden alınmış Ulusal Meclis ise Guaido liderliğinde Maduro karşıtı bir siyasi platform oluşturarak hedeflerini “hak gaspını sona erdirme, geçiş hükümeti ve özgür seçimler” olarak açıklamıştı.

Bir çocuk babası ve beysbol hayranı olan Guaido, yakın çevresi tarafından metodik ve hoşgörülü bir insan olarak nitelendiriliyor. Muhalefet liderinin siyasi çizgisi ise merkezde değerlendiriliyor.

Eylemler devam ediyor

Venezuela’da Maduro yönetimine karşı son zamanlardaki en büyük kitlesel eylem başta başkent Caracas olmak üzere ülkenin birçok yerinde Çarşamba günü boyunca devam etti.

Gösterilere katılanlar ülkede yüzde bir milyona yaklaşan enflasyon oranı, temel ihtiyaç, gıda ve tıbbi malzemelerin bulunamaması ve yurtdışına artan göç nedeniyle ailelerin parçalanmasını protesto etti.

Birçok gösterici Maduro’nun istifasını isterken, aynı zamanda 23 Ocak tarihi, 1958 yılında Venezuela’nın son diktatörü Marcos Perez Jimenez’in devrildiği gün olması bakımından sembolik bir önem taşıyor.

Devlet Başkanı Maduro, 10 Ocak’ta yemin ederek ikinci dönem görevine başlamıştı. Mayıs ayında yapılan devlet başkanlığı seçimlerini muhalefetin önemli bir bölümü boykot etmişti.

Trump’ın Guaido’yu geçici devlet başkanı olarak tanıması sonrası konuşan Maduro ise Washington ile diplomatik ilişkilerini kestiklerini açıkladı ve ABD diplomatik personeline Venezuela’yı terk etmeleri için 72 saat tanıdı.(DW)