Libya Ulusal Ordusu (LNA), başkent Trablus yakınlarda stratejik kasabanın alımında rakip güçlere yardım etmekle suçladığı Türk gemilerinin “meşru hedef” olduğunu açıkladı. LNA ayrıca, Türk uçak ve gemilerinin “düşman” olarak görüleceğini duyurdu.
Ordu sözcüsü Ahmet el Mismari, son haftalarda Trablus’taki çatışmalarda Libya topraklarının kanuna aykırı şekilde Türk saldırılarına maruz kaldığını açıkladı.
Mismari ayrıca Libya’dan Türkiye’ye kalkacak ticari amaçlı uçuşları engelleyeceklerini, Türkiye’den Trablus’a inmek isteyen uçakların “düşman” olarak görüleceğini ve aynı durumun Libya limanlarına yanaşmak isteyen Türk gemileri için de geçerli olduğunu söyledi.
Mismari açıklamasının devamında, Libya Ulusal Ordusu’na, Libya topraklarında ya da sularında Türk gemilerinin ya da stratejik şirketlerin hedef alınmasını emrettiklerini belirtti. Ordu sözcüsü Mismari ayrıca, ülkedeki Türk vatandaşlarının tutuklanacağını duyurdu.
Halife Hafter’in öncülüğündeki Libya Ulusal Ordusu, ülkenin doğu ve güneyini kontrol ediyor. Türkiye, uluslararası arenada tanınan Trablus hükümetine destek veriyor. Türkiye’nin bu gruba insansız hava aracı ve bazı taşıyıcı yardımında bulunduğu öne sürülüyor.
Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır ise Türkiye’yi hedef alan açıklamaları yapan LNA’yı destekliyor.
Libya Ulusal Ordusu’nun Trablus’u kontrolüne geçirme denemeleri başarısızlıkla sonuçlandı.
Erdoğan: “Gerekli tedbirler alınmıştır”
G20 Osaka Liderler Zirvesi kapsamında düzenlenen basın toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuyla ilgili soruya “Hangi gemilerin vurulması talimatı verilmiş? Şu anda değerli arkadaşlar kim tarafından böyle bir talimat verilmiş bu konuda bir bilgim yok.” cevabı verdi.
Erdoğan konuşmasına, “Eğer Hafter tarafından böyle verilmiş bir talimat, emir varsa şu anda ilgili birçok arkadaşım burada, biz onu da inceletiriz. Zaten bu konuyla ilgili de gerekli tedbirlerimiz alınmıştır. Bundan sonra çok daha farklı bir şekilde bu tedbirleri de alırız.” şeklinde devam etti.
Libya’da savaşan gruplar kimler? Türkiye ve uluslararası güçler hangi tarafı destekliyor?
Türkiye’ye ait uçak ve gemilerin hedef olacağını ve vatandaşlarının tutuklanacağı tehditlerinin geldiği Libya, Muammer Kaddaf’inin devrilmesinin ardından kaosa sürüklendi. Ülkede 2011 yılından sonra iç savaş yaşanırken iki farklı yönetim ortaya çıktı.
Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Sağlık Örgütü iç savaşın devam ettiği Libya’da nisan ayının ilk iki haftasında yoğunlaşan çatışmalarda 200’den fazla kişinin yaşamını yitirdiğini duyurdu.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ), Libya Misyonundan yapılan açıklamada, ülkenin doğusunda konuşlu General Halife Hafter’in 4 Nisan’da başkent Trablus’a yönelik saldırı emriyle patlak veren çatışmalarda bugüne kadar 205 kişinin öldüğü, 913 kişinin de yaralandığı ifade edildi.
Açıklamada, Trablus’un önceki gün 2014’ten beri yaşanan “en kötü çatışmalara” sahne olduğunun altı çizildi.
Birleşmiş Milletler de çatışmaların başlamasından bu yana en az 25 bin kişinin yerlerinden olduğunu kaydetti.
Bu arada BM başta olmak üzere uluslararası kamuoyundan sivillerin de zarar gördüğü çatışmaların derhal durması yönünde gelen çağrılarsa cephede karşılık bulmuyor.
Libya’da iki farklı yönetim bulunuyor
Arap Baharı olarak tanımlanan kitlesel halk hareketinin rejim karşıtı çatışmalara dönüştüğü ve Muammer Kaddafi’yi koltuğundan ettiği 2011 yılından bu yana siyasi istikrarın bir türlü sağlanamadığı Kuzey Afrika ülkesi Libya’da birden fazla yönetim bulunuyor.
Libya, 2014 seçimlerinin ardından siyaseten ikiye bölündü.
Bunlardan birisi ülkenin doğusunda, Mısır sınırına yakın Tobruk’ta bulunan Temsilciler Meclisi ve diğeri de Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti.
Öte yandan IŞİD’in 2015’te varlığını hissettirdiği ülkede, örgüte bağlı savaşçılar Kaddafi’nin doğum yeri olan Sirte kentini ele geçirdi. Ancak Türkiye’nin de desteklediği Misratalı güçler, IŞİD’i aynı yıl içerisinde ortadan kaldırdı.
Kim kimi destekliyor?
Merkezi Trablus’ta bulunan Ulusal Mutabakat Hükümeti, Birleşmiş Milletler başta olmak üzere Türkiye, Avrupa Birliği ve uluslararası kurumlarca meşru kabul ediliyor ve destekleniyor.
Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi’ni ise Mısır Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Fransa ve kısmen Rusya’dan destek buluyor.
Büyük silahlı güçler
Akdeniz’e kıyısı bulunan 6,5 milyon nüfuslu petrol ülkesi Libya’da Kaddafi’nin devrilmesinin ardından yüzlerce irili ufaklı silahlı grup faaliyet göstermeye başladı.
Öne çıkanlar gruplar
- Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) bağlı birlikler. Bu birliklerin başında Tümgeneral Usame Cuveyli bulunuyor.
- Kaddafi’nin devrilmesinde en büyük paya sahip Misrata merkezli güçler.
- Körfez ülkeleri ve Mısır’ın desteklediği Tobruk merkezli General Halife Hafter’e bağlı Libya Ulusal Ordusu.
- Ülkenin batısında, Tunus sınırına yakın Zintan merkezli güçler.
Hafter güçleri ile UMH 7 cephede savaşıyor
Bu arada Trablus’u ele geçirmek için saldırı başlatan Hafter güçleri, geride kalan 2 haftada tüm cephelerde gerilerken UMH’ye bağlı birlikler karşı saldırıya geçiyor.
Ayn Zara, Halletul Fercan, Kasr bin Gaşir, Vadi er-Rabi, El-Matar el-Kadim, Es-Sevani ve El-Aziziye bölgelerinde UMH güçleri ile Hafter’e bağlı güçler arasında vurkaç taktiğine dayalı çatışmalar devam ediyor.
Öte yandan Hafter’e bağlı güçlerin sözcüsü Ahmed el-Mismari, gelecek günlerde UMH birliklerine karşı 8’inci cephenin açılacağını belirtti.
Tümgeneral Usame Cuveyli liderliğindeki UMH’ye bağlı batı güçleri, başlattığı karşı saldırının ardından Aziziye bölgesinde yer alan 4. Tugay’ın karargahını ele geçirdi. Cephede halen sıcak çatışmalar devam ediyor.(Euronews)
