Koronavirüs aşısında rekabet kızışıyor

Dünya çapındaki ilaç firmaları ve araştırma laboratuvarları koronavirüse tedavi ve aşı geliştirmek için yarışıyor.

ABD bazı şirketlere Sağlık ve İnsani Hizmetler Dairesi (HHS) ve Ulusal Sağlık Enstitüleri kanalıyla finansman sağlıyor.

ABDli Gilead Sciences şirketinin Remdesivir ilacının koronavirüse karşı piyasaya sürülmeye en yakın ilaç olduğu belirtiliyor. Ebola’ya karşı geliştirilen ancak etkili olmayan ve halen onaylanmamış ilacın Çin’de bazı koronavirüs hastalarının tedavisinde iyi sonuçlar verdiği bildiriliyor. Gilead’ın Asya’da klinik deneylerin ileri aşamalarına geldiği ve ilacın ABD’de en az bir hastanın tedavisinde kullanıldığı aktarılıyor.

ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri’nden bulaşıcı hastalık uzmanı Anthony Fauci ilacın gelecek aylarda kullanılabilir olacağını söyledi. Dünya Sağlık Örgütü yetkilisi Bruce Aylward “Şu an tesiri olduğunu düşündüğümüz tek ilaç Remdesivir” dedi.

ABD’de ilk aşı denemesi yapıldı

Çin’deki araştırmacıların virüsün gen haritasını açıklamalarından sonra Texas Üniversitesi’nde bir ekip virüsün insan hücrelerine yapışan ve hücreleri hasta eden yapısal proteininin (spike protein) bir kopyasını yapmayı ve görüntülemeyi başardı.  Bu kopyanın vücutta hastalığa neden olmadan, virüsün yarattığı bağışıklık sistemi tepkisini sağlaması temelinde çalışılıyor.

ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri ile birlikte çalışan Moderna şirketi ilk aşama denemeler kapsamında dün ilk hastaya mRNA-1273 isimli deneysel koronavirüs aşısının yapıldığını açıkladı.

ABD’de aşının 45 yetişkin üzerinde 6 hafta boyunca deneneceği açıklandı. Ancak yetkililer bir aşının test edilip onaylanmasının en az bir yıl ila 18 ay sürebileceğini belirtiyor.

Moderna’nın deneysel aşısı, yapısal proteinin genetik kodlarının enjekte etmektense insan kas dokusunun içinde büyütülmesine dayanıyor. Yapısal proteinle ilgili bilgiler, genetik kodları DNA’dan hücrelere taşıyan “mesajcı RNA”lar vasıtasıyla depolanıyor.

ABD’deki bir başka ilaç firması Inovio’nun ise DNA bazlı bir aşı üzerinde çalıştığı bildirildi. Aşının klinik deneylerinin gelecek ay başlaması planlanıyor.

Regeneron’un ise koronavirüsle mücadele eden antikorların damar içinde izole edilerek geçici bağışıklık sağlanmasına dayanan araştırmasını sürdürdüğü ve insan üzerinde deneylerine yazın başlamayı planladığı bildirildi.

Fransız ilaç firması Sanofi’nin de bir aşı geliştirmek için ABD ile işbirliği yaptığı bildirildi. Koronavirüs aşısının temelini Sanofi’nin grip aşısından aldığı belirtiliyor.

İngiliz ilaç şirketi GlaxoSmithKline’ın Çinli bir biyoteknoloji şirketi ile işbirliği yaparak aşıların bağışıklık tepkisini güçlendirecek adjuvan madde teknolojisi üzerinde çalıştığı bildirildi.

Kaliforniya merkezli Vir biyoteknoloji şirketinin iyileşen SARS hastalarının antikorlarının koronavirüs hastalarının iyileşmesini sağlama potansiyeli konusunda araştırma yaptığı belirtiliyor.

ABD-Alman işbirliği

ABD’li ilaç üretisi Pfizer ile Alman BioNTech koronavirüse karşı aşı
geliştirmek için işbirliği anlaşması yaptı. Pfizer ve BioNtech yaptıkları ortak açıklamada Biontech’in “mesajcı RNA”lara dayalı ilaç geliştirme platformunu kullanacağını belirtti.

Açıklamada şirketlerin işbirliğinin hemen başlayacağı ve aşının Çin hariç tüm dünyada satışı için niyet mektubu imzaladıkları kaydedildi. Pfizer ve BioNTech‘in araştırma ve geliştirme için şirketlerin hem ABD hem de Almanya’daki tesislerini kullanacağı açıklandı.

BioNTech dün Shanghai Fosun Pharmaceutical ile deneysel koronavirüs aşısının Çin’de satışı için işbirliği anlaşması yapmıştı. Şirket Nisan sonundan itibaren insanlar üzerinde test yapmayı hedefliyor.

Diğer taraftan Avustralyalı araştırmacıların ülkedeki ilk koronavirüs hastalarından birinin bağışıklık sisteminin tepkisinin haritasını çıkardıkları ve bunun aşı geliştirme ve tedavide önemli bir adım olduğu açıklandı.(DW)