Yolsuzluk Algısı Endeksi’nde Kazakistan 19 basamak yükseldi

Küresel yolsuzlukla mücadele hareketi Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 2020 Yolsuzluk Algılama Endeksi’ni (CPI) yayınladı. Yayınlanan raporda Kazakistan 19 basamak yükselerek 94’üncü sıraya yükseldi.

Bu yılki küresel çalışmanın ana temasını, yolsuzluğun sağlık sistemleri üzerindeki yıkıcı etkisini ve koronavirüs salgının etkili olduğu ülkelerde demokratik ilkelerin ihlalinin şiddetini belirledi.

-Kazakistan Orta Asya’da en iyi sırada

2019 yılı verilerine göre 113.sırada yer alan Kazakistan bu sene 38 puan toplayarak 19 basamak yükselmeyi başardı ve 94’üncü sırada Brezilya, Etiyopya, Peru, Sırbistan, Sri Lanka, Surinam ve Tanzanya ile yer aldı. Aralık 2017 yılında Kazakistan’ın kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in talimatı ile kurulan Kamu Hizmeti İşleri ve Yolsuzlukla Mücadele Ajansı(Haziran 2019 Yolsuzlukla Mücadele Ajansı) Alik Şpekbayev başkanlığında başarılı işlere imza attı ve kamuda önemli reformları hayata geçirdi.

• Ülkeler                  2019          2020
• Kazakistan           113             94
• Özbekistan           153            146
• Kırgızistan            126           124
• Tacikistan              153           149
• Azerbaycan           126          128
• Türkmenistan       165          165
• Rusya                     137          129
• Türkiye                    91             86

Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde 19 ülke değerlendirildiği sıralamada Liderler Gürcistan – 56 puan, Ermenistan – 49 puan, Beyaz Rusya – 47 puan, Karadağ – 45 puan, Türkiye – 40 puan(86.sıra), Kazakistan – 38 puan ve Sırbistan – 38 puan aldı.

-Listenin başında Yeni Zelanda sonunda Somali var

Danimarka ve Yeni Zelanda 88’er puanla sıralamada lider olduğu raporda son sıralarda Suriye, Somali ve Güney Sudan sırasıyla 14, 12 ve 12 puanda  kaldı.

Ekvador (+39), Yunanistan (+50), Guyana (+41), Myanmar (+28) ve Kore (+61) dahil olmak üzere 26 ülke önemli büyüme gösterirken Bosna Hersek (-35), Guatemala (-25), Lübnan (-25), Malavi (-30), Malta (-53) ve Polonya (-56) dahil olmak üzere 22 ülkenin sıralamasında keskin bir düşüş gözlendi.

Bölgesel bağlamda en iyisi, yolsuzluk algısı düzeyinin ortalama puanının 66 puan olduğu Batı Avrupa ülkeleriydi. En düşük puana sahip bölgeler Sahra Altı Afrika (32) ve Doğu Avrupa ve Orta Asya’dır (36). Kazakistan, ECA ülkeleri grubunda (Avrupa ve Orta Asya) yer aldı.

Onu Arnavutluk ve Kosova (her biri 36 puan), Bosna Hersek ve Kuzey Makedonya (her biri 35 puan), Moldova (34 puan), Ukrayna (33 puan), Kırgızistan (31 puan), Azerbaycan ve Rusya (her biri 30 puan) izliyor. ), Özbekistan (26 puan), Tacikistan (25 puan) ve Türkmenistan (19 puan).

-Covid-19 sadece sağlık ve ekonomik krizi değil suç oranlarını da artırdı

Uluslararası uzmanlar, COVID-19’un yalnızca bir sağlık ve ekonomik krizi tetiklemekle kalmayıp aynı zamanda zararlı sonuçları olan ve küresel yardımın adil ve eşit bir şekilde sağlanmasını engelleyen bir yolsuzluk dalgasını da tetiklediği sonucuna vardılar ve birçok insanın ölümüne yol açtı.

Gelişmekte olan COVID-19 salgınına verilen acil müdahale, demokratik kurumlardaki büyük boşlukları ortaya çıkardı ve finansal politikadan sorumlu yetkililerin veya aktörlerin en savunmasız grupların ihtiyaçlarını göz ardı ederek genellikle kendi çıkarlarını savunduğunu gösterdi.

Kamu sektöründeki düşük düzeydeki yolsuzluk, sağlık hizmetlerine yapılan yatırımın artmasıyla bağlantılıdır. Dolayısıyla, Latin Amerika’daki CPI sıralamasında (71) en yüksek sıralamaya sahip olan Uruguay’da, sağlık hizmetlerine önemli yatırımlar yapıldı ve güvenilir bir epidemiyolojik sürveyans sistemi işliyor, bu da COVID-19’un yayılmasına karşı etkili mücadeleye katkıda bulundu.

Buna karşılık, 26 puan alan Bangladeş’te hükümet sağlık hizmetlerine çok az yatırım yaparken, COVID-19’daki yolsuzluk kliniklerde rüşvetten insani yardımın kötüye kullanılmasına kadar benzeri görülmemiş oranlara ulaştı. Raporda tıbbi cihaz temininde de yolsuzluğun yaygın olduğu, COVID-19 krizi sırasında daha yüksek düzeyde yolsuzluğa sahip ülkelerin, demokratik hukukun üstünlüğü ve hukukun üstünlüğü ihlallerini yaşama olasılığı önemli ölçüde daha yüksektir. Bu ülkeler arasında COVID-19’a verilen tepkinin aşırı güç kullanımının yanı sıra ciddi insan hakları ve medya özgürlüğü ihlalleri ile karakterize edildiği Filipinler (34) bulunmaktadır.

Geçtiğimiz yıl, üst sıralarda yer alan ülkelerde bile mesleki dürüstlük sorunlarının altını çizerek, hiçbir ülkenin yolsuzluğu henüz yenemediğini gösterdi. 

Uluslararası Şeffaflık Örgütü, yolsuzluğu azaltmak ve gelecekteki krizlere daha iyi yanıt vermek için tüm hükümetlere şunları tavsiye ediyor:

1. En çok ihtiyaç duyan nüfusların kaynaklara erişimini sağlamak için gözetim organlarını güçlendirin. Yolsuzlukla mücadele ve gözetim organları, görevlerini yerine getirmek için yeterli fon, kaynak ve bağımsızlığa sahip olmalıdır;

2. Suçluluğa karşı mücadele etmek, çıkar çatışmalarını belirlemek ve adil fiyatlandırmayı sağlamak için açık ve şeffaf sözleşme yapılmasını sağlayın;

3. Demokrasiyi koruyun ve hükümetleri hesap verebilir kılmak için kolaylaştırıcı bir ortam yaratmak için sivil toplumun alanını genişletmeye yardımcı olun;

4. İlgili verileri yayınlayın ve insanlara basit, erişilebilir, alakalı ve anlamlı bilgiler sağlamak için bunlara erişim sağlayın.

25 yılı aşkın süredir yolsuzlukla mücadele eden küresel bir sivil toplum kuruluşu olan Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 1995’de kuruluşundan bu yana, Yolsuzluk Algılama Endeksi, kamu sektöründeki yolsuzluğun önde gelen küresel göstergesi haline geldi.

13 tür iş anketine ve uzman değerlendirmesine dayanarak, TI uzmanları, sıfırın yüksek ve 100’ün düşük olduğu sıfırdan 100’e kadar bir ölçekte, ülkelerin yolsuzluğa ne ölçüde yatkın olduğunu değerlendirdi.