Kazakistan-Rusya ticaret hacmi yüzde 34 arttı

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü.

Ocak ayı başında Kazakistan’da meydana gelen gösterilerin şiddete dönüşmesi sonucunda 225 kişinin hayatını kaybettiği Ocak ayı başındaki gösterilerden sonra Cumhurbaşkanı Tokayev, Rusya Devlet Başkanı Putin’in daveti üzerine iki günlük çalışma ziyareti için Moskova’ya gitti.

Görüşmede ikili işbirliği imkanlarının yanında Afganistan başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası konuları ele aldı.

Kazakistan ve Rusya Allah’ın lütfettiği komşular

Ocak ayı başında Kazakistan’da yaşanan trajik olaylardan sonraki Rusya’ya ilk ziyareti olduğunu kaydeden Tokayev, yaşanan olayların anayasal düzeni bozmak ve darbe yapmak için Kazakistan’a saldıran teröristlerin özenle hazırlandığı bir operasyon olduğunu belirtti.

Olaylarda hayatlarını kaybedenlerin ailelerine taziyelerini ileten Tokayev, gösterilerde çok insanın madur olduğunu,soruşturmaların devam ettiğini ve faillerin tespit edilerek adelete teslim edileceğini vurguladı.

Kazakistan’ın barış gücü talebine sıcak talebine olumlu karşılık verdiği için Putin’e teşekkür eden Tokayev, Barış Gücü’nün stratejik tesislerin korunmasında ve Kazakistan’ı hedef alan teröristlerin, haydutların psikolojik olarak sindirilmesinde çok önemli bir rol oynadığını ifade etti.

Kazakistan ve Rusya’nın Allah’ın bir lütfu olarak komşu olduklarını, dünyanın en uzun kara sınırına sahip olduklarını ve iki ülke ilişkilerinin dostluk ve müttefik işbirliğine dayalı olduğunu hatırlatan Tokayev, görüşmelerde önemli anlaşmaların imzalanacağını ve siyasi irade olduğu için doğal olarak istenilen sonuçlara ulaşılacağını vurguladı.

Rusya-Kazakistan ticaret hacmi 26.5 milyar dolar

Kazakistan’da uluslararası çetelerin karıştığı üzücü olayların ardından ülkenin düzeldiğini söyleyen Putin, Rusya’nın Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nün 4.maddesi uyarınca Kazakistan’a destek verdiğini, ancak esas rolü Kazakistan devletin ortaya koyduğu iradesi, güvenlik güçlerinin ve halkın gayreti tarafından oynandığını belirtti.

Putin,‘’Biliyorum ki artık bu olaylar sırasında kaybedilen her şeyi geri getirmek için çok çaba sarf etmemiz gerekecek. Ancak Kazakistan sizin çabalarınız sayesinde dimdik ayakta duruyor ve sizin liderliğiniz altında aktif olarak gelişiyor. Umarım, önceki yıllarda olduğu gibi, Rusya ile Kazakistan arasındaki etkileşim potansiyelini öncelikle tabii ki ekonomik yolda kullanacağız.

Rusya’nın Kazakistan’ın en büyük ticari ve ekonomik ortağı olduğunu bir kez daha belirtmekten memnuniyet duyuyorum. Geçen yıl ticaret hacmi yüzde 34’ten fazla arttı, yani 26.5 milyar dolar. Çok iyi bir gösterge ve hız, asıl şey hızın iyi olmasıdır.’’dedi.

Sovyetler sonrasında uluslararası platformlarda aktif olarak işbirliğinin devam ettiğini ve bu yıl sonbaharda diplomatik ilişkilerin kuruluşunun 30.yıldönümünün  bir dizi etkinliklerle kutlanacağını hatırlatan Putin, özellikle uzay, enerji ve makine mühendisliğinde iş ve insanları  daha da yakınlaştıracak projelerin olduğunu dile getirdi.

Kazakistan’da Rus yatırımlarının 18 milyar doları aştığını hatırlatan Putin, bu yüzden çalışmaya devam edeceklerini belirtti.

Görüşmede liderler eğitim alanında işbirliğine özel önem verdiler. Yüksek nitelikli mühendislik ve teknik personel talebi dikkate alınarak, Bolaşak programı kapsamında Kazakistan’daki önde gelen Rus üniversitelerinin şube ağının genişletilmesi ve Rusya’da uzman yetiştirilmesi konusunda anlaşmalara varıldı.

Görüşmeler sonucunda eğitim, demiryolu taşımacılığı, dijitalleşme, uzay araştırmaları ve nükleer enerji alanında uzmanların yetiştirilmesi alanlarında bir dizi belge imzalandı.

İmzalanan belgelerin listesi:

1. Kazakistan Dijital Kalkınma, Yenilik ve Havacılık Sanayi Bakanlığı ile Rusya Federasyonu Dijital Kalkınma, İletişim ve Kitle İletişim Bakanlığı arasında dijitalleşme alanında deneyim değişimine ilişkin Mutabakat Muhtırası.

2. Kazakistan Dijital Geliştirme, Yenilik ve Havacılık Sanayi Bakanlığı ile Uzay Faaliyetleri Devlet Kurumu “Roscosmos” arasında Uzay araçlarını uzaktan kontrol etme ve uzaktan algılama veri alışverişinde işbirliğine ilişkin Mutabakat Zaptı.

3. Kazakistan Enerji Bakanlığı ile Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu “Rosatom”  arasında Kazakistan’daatom enerjisinin barışçıl kullanımı alanında personel eğitimi konusunda işbirliğine ilişkin Mutabakat Muhtırası.

4. Kazakistan Eğitim ve Bilim Bakanlığı ile Rusya Federasyonu Bilim ve Yüksek Eğitim Bakanlığı arasında Mutabakat Zaptı.

5. Kazakistan Temir Zholy ve Transmashholding arasındaki işbirliği anlaşması.

6. Uluslararası Programlar Merkezi ile Federal Devlet Özerk Yüksek Öğrenim Kurumu “Moskova Devlet Teknik Üniversitesi” arasında Mutabakat Muhtırası. 

7.  Uluslararası Programlar Merkezi   ile Federal Devlet Özerk Yüksek Öğretim Kurumu “Ulusal Araştırma Teknolojik Üniversitesi “MISIS” (Rusya Federasyonu) arasında Mutabakat Muhtırası.

8. Uluslararası Programlar Merkezi ile Federal Devlet Özerk Yüksek Öğrenim Kurumu Ulusal Araştırma Nükleer Üniversitesi MEPhI arasında Mutabakat Muhtırası.

9. Uluslararası Programlar Merkezi ile Federal Devlet Özerk Yüksek Öğrenim Kurumu “Moskova Fizik ve Teknoloji Enstitüsü” arasında Mutabakat Muhtırası.

10. Uluslararası Programlar Merkezi ile Federal Devlet Özerk Yüksek Eğitim Kurumu “Rusya Devlet Petrol ve Gaz Üniversitesi (Ulusal Araştırma Üniversitesi) arasında memorandum.

11. Uluslararası Programlar Merkezi ile Yüksek Öğrenim Ulusal Araştırma Üniversitesi ITMO Federal Devlet Özerk Eğitim Kurumu arasında Mutabakat Muhtırası.

Görüşmelerin ardından liderler ortak basın toplantısı düzenledi.