ABD Dışişleri Bakanı Pompeo’dan, Kazakistan’a Çin’e baskı çağrısı
Kazakistan’ın başkenti Nur-Sultan’da temaslarda bulunan Amerika Birleşik Devletleri(ABD) Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Kazakistan’a Uygur Türklerine yaptığı zulme karşı Çin’e baskı uygulama çağrısında bulundu.
Kazakistan Dışişleri Bakanı Muhtar Tleuberdi ve Kazakistan’a ilk defa gelen ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo bakanlıkta yaptıkları görüşmelerde ikili ve bölgesel konuları ele aldı. Görüşmelerin ardından iki bakan ortak basın toplantısı düzenledi.
-ABD Kazakistan’ın güvenilir stratejik ortağı
Geçen eylülayından buyana ABD Dışişleri Bkanı Pompeo ile üç defa biraraya geldiklerini ifade eden Kazakistan Dışişleri Bakanı Tleuberdi, Kazakistan ve ABD’nin, barışçıl kalkınma ve refahı hedefleyen güvenilir ve öngörülebilir ilişkilere dayanan genişletilmiş bir stratejik ortaklığı geliştirmekte olduğunu ifade etti. ABD’nin hali hazırda Kazakistan’a yatırım yapan en büyük yatırımcılardan biri olduğunu ve Kazakistan’ın bağımsızlığını ve egemenliğini sürekli desteklediğini kaydeden Tleuberdi, İlk Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in 2018’de Washington’da ABD Başkanı Donald Trump ile yapılan görüşmeler sonrasında Kazakistan ve ABD’nin 21.yüzyılda Geliştirilmiş Stratejik Ortaklığının statüsünü elde ettiklerini hatırlattı.
Uluslararası terörizme, aşırıcılığa ve radikal ideolojinin yayılmasına karşı mücadelede işbirliğini desteklediklerini ifade eden Kazak bakan, Suriye ve Irak savaş bölgelerinden dönen vatandaşların rehabilitasyonu ve yeniden entegrasyonu için ortak çalışmaların devam ettiğini kaydetti.
ABD’nin bölgesel projelere uzak vadeli katılımı ve Orta Asya bölgesi ekonomisine yatırım ve teknoloji desteğinin devam etmesi neticesinde bölge ülkelerinde yaşam kalitesinde bir iyileşme sağlayacağını ve aynı zamanda bu başarıyı Afganistan’a ihraç etme olanağı imkanı vereceğini belirten Tleuberdi, yarın Taşkent’te yapılacak C5+1 bakanlar toplantısının bölgesel işbirliği ve diyaloğuna katkıda bulunacağına inandıklarını vurguladı.
-Suriye ve Irak’taki vatandaşları geri getirilmesi diğer ülkelere ilham verecek
Kazakistan’ın bölge ve uluslarrası barışın tesisinde yaptığı çalışmaları desteklediklerini ve takdir ettiklerini ifade eden ABD dışişleri Bakanı Pompeo, Afaganistan’da barışın sağlanması ve istikrarın tesisi adına Kazakistan’a gayretlerinden dolayı teşekkür etti. Suriye ve Irak’ta yabancı teröristler ve onların ailelerinin ülkelerine geri götürülmesi konusunda Kazakistan’ın yaptığı çalışmaları takdir ettiklerini bildiren Pompeo, bu çalışmaların diğer ülkelere ilham kaynağı olacağını kaydetti.
Görüşmede Çin’in toplama kamplarında 1 milyondan fazla Uygur ve Kazakların durumlarını ele aldıklarını hatırlatan Pompeo, Uluslar arası topluma Çin’i terk etmek isteyen ve sığınacak yer arayan Uygur ve etnik Kazakların güvenliğinin sağlanması konusunda çağrıda bulundu. Pompeo, Kazakistan’a Uygur Türklerine yaptığı zulme karşı Çin’e baskı uygulama çağrısı yaptı.
-Kazakistan ve ABD arasında doğrudan uçuşlar başlıyor
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev konuk bakanı Akorda Sarayı’nda kabul etti. ABD’nin Kazakistan’ın bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biri olduğunu ve bu tarihsel gerçeği her zaman hatırlayacaklarını ifade eden Tokayev, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi, uluslararası terörizm ve ekonomik işbirliği dahil olmak üzere birçok alanda yakın ilişkilerin olduğunu ve işbirliğini dahada güçlendir potansiyeline sahip olduklarını belirtti.
Taşkent’te 03 şubat’ta yapılacak C5 + 1 (Beş Orta Asya + ABD) Diyaloğu formatının önemini vurgulayan Tokayev, toplantının başarılı geçmesi temennisinde bulundu. Hükümetlerarası Hava Taşımacılığı Anlaşması’nın imzalanmasını memnuniyetle karşıladığını kaydeden Tokayev,’ Bu belge “açık gökyüzü” ilkelerine uygundur ve Kazakistan ile Amerika Birleşik Devletleri arasında düzenli ve doğrudan bir uçuş için yasal dayanak sağlamaktadır’.dedi.
Konuk bakan daha sonra İlk Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev tarafından kabul edildi.
ABD Başkanı Trump’ın selamlarını ileten Pompeo çok verimli ve faydalı görüşmeler yaptığını bildirdi.
Kazakistan’ın kurucu Cumhurbaşkanı Nazarbayev ise, bağımsızlığın ilk yıllarında Chevron ile anlaşma yaptıklarını ve bundan sonra Amerikan yatırımlarının Kazakistan’a gelmeye başladığını hatırlattı. Kazakistan’da halihazırda 410 ortak girişimin faaliyet gösterdiğini ifade eden Nazarbayev, ABD’nin Kazakistan’a yatırımının 45 milyar doları aştığını belirtti.