ABD ile Taliban tarihi barış anlaşmasını imzaladı
Benzer Konular
ABD ile Taliban tarihi barış anlaşmasını imzaladı, Amerikan askerleri 14 ay içinde çekilecek
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) en uzun savaşını sona erdirme yolunda önemli bir kilometre taşı olan barış anlaşmasını Taliban’la Katar’ın başkenti Doha’da imzaladı.
“Afganistan’a Barışı Getirme Anlaşması” adı verilen anlaşmaya Amerikan yönetimi adına ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Taliban adına ise Siyasi Ofis Başkanı Molla Abdulgani Berader imza attı.
ABD askerleri 14 ay içinde çekilecek
Heyetler imza töreninde bir araya gelirken yapılan ortak açıklamada “ABD ve müttefikleri, Taliban’ın anlaşmaya uyması halinde 14 ay içinde ülkedeki askerlerini tamamen çekecek,” ifadeleri kullanıldı.
Anlaşma, Afganistan’daki ABD, müttefikleri ve koalisyon güçlerinin ülkede konuşlu askerlerinin sayısını 135 gün içinde 8 bin 600’e düşüreceğini öngörüyor. Anlaşmada, “Taliban olarak bilinen ve ABD tarafından tanınmayan Afganistan İslam Emirliği’nin anlaşmada belirtilen taahhütlere uyması halinde ABD, müttefikleri ve koalisyon güçleri askerlerinin tamamını 14 ay içinde ülkeden çekecek.” ifadeleri yer alıyor.
ABD bir yılı aşkın bir süredir Taliban’ın güvenlik garantisi ve Kabil hükümeti ile barış görüşmelerine başlama sözü karşılığında askerlerini ülkeden çekeceği bir anlaşma üzerine müzakereler yürütüyordu.
11 Eylül 2001 yılında New York’taki Dünya Ticaret Merkezi’ne düzenlenen saldırılar sonrası ABD saldırıdan sorumlu tuttuğu El-Kaide’yi barındırdığı için Afganistan’ı işgal etti. O tarihten bu yana süren ABD 2 bin 400 askerini kaybederken işgalin maliyeti 1 trilyon doların üzerine çıktı.
Taliban ile ABD arasında tutsak değişimi
Anlaşma çerçevesinde ABD ile Taliban arasında tutsak değişimi gerçekleşecek. Taliban üyesi 5 binden fazla mahkum ile karşı taraftan binden fazla mahkum Afganlılar arasında siyasi diyaloğun başlayacağı 10 Mart 2020 tarihine kadar serbest bırakılacak.
Bu süreçte on binlerce Afgan askeri, Taliban savaşçısı ve sivil hayatını kaybetti.
ABD Başkanı Donald Trump, Afganistan’da Taliban ile sürdürülen barış görüşmelerine ilişkin yazılı açıklama yaptı. Trump, “Taliban ve Afganistan hükümeti taahhütlerini yerine getirirse, Afganistan’daki savaşı bitirmek adına güçlü bir yolumuz olur ve askerlerimizi ülkemize geri getirebiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
Doha’da barış anlaşması imzalanırken Kabil’de ise Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, ABD Savunma Bakanı Mark Esper ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in katıldığı bir tören düzenlendi.
Taliban’a yönelik yaptırımlar kaldırılacak
Afganistan içindeki siyasi diyalog görüşmelerinin başlamasıyla ABD’nin bazı Taliban liderlerine uyguladıkları yaptırımlar ve bu liderlerin başlarına koydukları ödüller de gelişmelere bağlı olarak kaldırılacak.
ABD-Taliban anlaşması Afganistan’a barış getirecek mi?
Afganistan’da 18 yıldan bu yana devam eden mücadelenin ardından Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Taliban cumartesi günü tarihi barış anlaşmasına imza attı. Anlaşma Amerikan askerlerinin 14 ay içinde kademeli olarak Afganistan’dan çekilmesini öngörüyor. Peki, bu anlaşma Afganistan’da gerçekten barışı getirecek mi? ABD’nin arkasında nasıl bir Afganistan bırakacağı büyük bir soru işareti.
İmzalanan barış anlaşması Taliban ile Afgan hükümeti arasında müzakerelerin kapısını açıyor. Afgan hükümeti başta Amerikan yönetimi olmak üzere yabancı desteğe bağımlı durumda. Meselenin önemli noktalarından birisi eski Taliban mensupları ve bölgesel Afgan savaş ağalarının güç yarışına katılmaları olacak. Afganlar, özellikle de kadın hakları aktivistleri Taliban’ın çökertilmesinden bu yana kazandıkları özgürlüklerini kaybetmekten endişeli.
Aslında bu barış çok daha önceden gündeme gelebilirdi. Afganistan Eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai çatışmanın yıllar önce durdurulabileceğini söyledi. 2010 yılında Taliban yetkilisi Mullah Abdul Ghani Baradar barış görüşmelerine hazır olduğunu ortaya koymuştu. Ancak Karzai’nin anlattığına göre dönemin Amerikan yönetimi militanlarla müzakereyi reddetti. Amerikan merkezi haber alma teşkilatı CIA ile Pakistanlı istihbarat birimleri ortak bir operasyonla Baradar’ı yakaladı. Şu anda Taliban’ın başmüzakerecisi olan Baradar 2018 yılında Pakistan’daki hapishaneden salıverildi.
ABD, Taliban ile gizli görüşmelere aracılar vasıtasıyla 2013 yılında başladı. 2018’de ise ABD Başkanı Donald Trump Zalmay Halilzad’ı ülkesinin Afganistan özel temsilcisi olarak görevlendirdi. Ancak bu süreçte sahada çatışmalar ve şiddet olayları eksik olmadı. Bu durum tarafların anlaşmasının önünde bir engeldi. Ocak ayında ise Taliban geçici bir ateşkes önerdi. Bu ateşkes, Cumartesi günü imzalanan barış anlaşmasının önünü açtı.
ABD ile Taliban yeniden dost mu oluyor?
İmzalanan anlaşma ABD ve NATO birliklerinin 14 ay içinde Afganistan’dan çekilmesini öngörüyor ancak az sayıda Amerikan terörle mücadele birliğinin yerel IŞİD mensuplarıyla mücadele için ülkede kalıp kalmayacağı belirsiz.
IŞİD, ABD ve Taliban’ın ortak düşmanı ve Amerikan yönetimi Taliban’dan bu savaşta kendisine yardım etmesini bekliyor. CIA 1980’li yıllarda Sovyetler Birliği’ne karşı Afgan mücahitleri desteklemişti.
Katar’ın başkenti Doha’da imzalanan anlaşma, Taliban ile Afgan hükümeti arasında ülkede kalıcı barışın sağlayabilmesi için doğrudan müzakerelerin başlaması çağrısında bulunuyor ancak Taliban, Kabil hükümeti ile doğrudan görüşmelere karşı çıkıyor.
Günün sonunda taraflar tüm ihtilaf maddeleri üzerinde anlaşsa bile ülkede barışın ne kadar hayata geçebileceği ve sürdürülebilir olacağı bir muamma. Binlerce Taliban militanı ve diğer Afgan savaş ağalarına bağlı savaşçılar silahlarını bırakmaya yanaşacak mı? Bu da ülkede istikrarın önündeki en büyük soru işaretlerinden birisi.(Euronews)
Bu Kategorinin Diğer içerikleri
