ABD tüm askerlerini Kabil’den çekti
ABD Ordusu, son Amerikan askerinin Afganistan’dan çekildiğini duyurdu. Böylelikle Washington’ın 20 yıllık en uzun askeri müdahalesi de Taliban’ın ülkenin denetimini ele geçirmesiyle son buldu.
ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı General Kenneth McKenzie basın toplantısında “Afganistan’dan çekilmemizin tamamlandığını ve Amerikan vatandaşlarının tahliyesi için girişilen askeri misyonun tamamlandığını duyurmak için buradayım” dedi.
General McKenzie, Kabil saatiyle gece yarısından hemen önce son olarak bir C-17 kargo uçağının Hamid Karzai Havalimanı’ndan kalktığını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken da sürece dair gerçekleştirdiği basın toplantısında, “Bugün itibariyle Kabil’deki diplomatik varlığımızı askıya aldık ve Katar’ın başkenti Doha’ya taşıdık” ifadelerini kullandı.
Afganistan’dan çekilmeyi “büyük bir askeri, diplomatik ve insani girişim” ve ABD’nin şimdiye kadar gerçekleştirdiği en zorlu görevlerden biri olarak nitelendiren Blinken, Afganistan’da kalan ve ayrılmak isteyen 100’e yakın Amerikalı’nın olduğunu ve bu kişilerin tespiti için çalışmalarına devam ettiklerini söyledi.Bunlar da ilginizi çekebilir
- Taliban kontrolündeki bölgelerde yaşayan Afganlar anlatıyor: ‘Ne derlerse onu yapmak zorundayız’
- Pentagon: Afganistan’da başka saldırılar da bekliyoruz
- Afganistan: Yabancı askerlerin çekilmesi El Kaide ve IŞİD’i güçlendirir mi?
- Afganistan’da son durum ne?
Haberin sonu
ABD Başkanı Joe Biden da, gün içerisinde çekilmenin tamamlanmasıyla ilgili bir açıklama yapacağını duyurdu.
Son uçuşun, iki hafta süren tahliye operasyonuna IŞİD-Horasan örgütünün düzenlediği iki saldırının ardından geniş güvenlik önlemleri altında yapıldı.
Tümgeneral Chris Donahue, Afgan topraklarından ayrılan son ABD askeri olarak tarihe geçti.
Son Amerikan uçağının kalkmasının ardından, başkentte kutlama için yapılan silah atışları duyuldu.
ABD öncülüğündeki NATO güçleri, 11 Eylül saldırılarının ardından, 2001’de Taliban yönetimin devirmek için Afganistan’a girmişti.
‘Afganlar için müreffeh bir gelecek diliyoruz’
ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Khalilzad, Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Bu uzun savaş Amerikanları ve Afganları iyi ya da kötü pek çok farklı durumla şekillendirdi” dedi.
Artık Afganların kendi geleceklerini kendi başlarına ellerinde tuttuklarını vurgulayan Khalilzad, Afganların karar ve fırsat anı ile karşı karşıya olduğunu söyledi.
Başkan George W Bush döneminde Afganistan Büyükelçisi olarak da görev yapan 70 yaşındaki diplomat, Taliban’ın ülkeyi nasıl yöneteceği konusunda kendi imtihanıyla yüz yüze olduğunu ifade etti.
Khalilzad, paylaşımlarında Mevlana’nın “Bu senin yolun, sadece senin. Başkaları seninle birlikte yürüyebilir ama kimse senin için yürüyemez” sözlerine de atıfta bulunarak şunları yazdı:
“Afganlar için barış ve istikrardan doğmuş, müreffeh bir gelecek diliyoruz.”
Çekilmeye dair neler biliyoruz?
ABD’nin son uçuşları Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’ndan daha önce üzerinde anlaşılan tarih olan 31 Ağustos’ta gece yarısı yapıldı.
20 yıl içinde geçen hafta Kabil havaalanına yapılan IŞİD_K saldırısında öldürülen 13 ABD askeri de dahil olmak üzere toplam 2 bin 461 ABD askeri ve sivil öldürüldü. 20 binden fazla kişi yaralandı.
Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesinden bir gün önce, yani 14 Ağustos’tan bu yana ABD 6 bini Amerikalı ve 73 bin 503’ü de üçüncü ülke vatandaşı ve Afgan sivili de dahil olmak üzere 79 binden fazla sivili havalimanından tahliye etti. ABD güçleriyle çalışan ve özel göçmen vizesi almaya hak kazanan Afganlar bu sayıya dahil.
Tahliye süreci başlarken General McKenzie, “Afgan güvenlik güçlerinin Kabil’de istekli ve yetenekli bir güvenlik ortağı olacağı ve başkenti birkaç hafta boyunca koruyacağı varsayımı” üzerinde çalıştıklarını söylemişti. Ancak bu öyle olmadı. Taliban ertesi gün şehrin kontrolünü ele geçirdi.
ABD’nin Afganistan’daki 20 yıllık varlığı boyunca, 800 binden fazla ABD askeri ve 25 bin sivil görev yaptı.
20 yılın zaman çizelgesi
ABD’nin 20 yıllık Afganistan sürecinin öne çıkan detayları şöyle oldu:
7 Ekim 2001: ABD öncülüğündeki koalisyon Afganistan’daki Taliban ve El-Kaide mevzilerini bombaladı. Kabil, Kandahar ve Celalabad şehirleri hedef alındı. Taliban, El Kaide lideri Usame Bin Ladin’i teslim etmeyi reddetti.
13 Kasım 2001: Afganistan’da Taliban rejimine karşı savaşan silahlı örgüt olan Kuzey İttifakı, Kabil’i ele geçirdi.
7 Şubat 2009: Dönemin ABD Başkanı Barack Obama, Afganistan’a gönderilecek askeri birliklerin sayısını artırmayı onayladı. Böylelikle asker sayısı zirveye, 140 bin dolaylarına ulaştı.
28 Aralık 2014: NATO, Afganistan’daki muharebe operasyonlarını sonlandırdı. ABD binlerce askerini geri çekmeye başladı. Kalan askerler Afgan güvenlik güçlerini eğitmek ve desteklemek için kaldı.
29 Şubat 2020: ABD ve Taliban arasında Katar’ın başkenti Doha’da barış anlaşması imzalandı. ABD ve NATO müteffikleri Taliban’ın anlaşmayı bozmaması durumunda 14 ay içerisinde Afganistan’ı terk etmeyi kabul etti.
13 Nisan 2021: ABD Başkanı Joe Biden tüm ABD birliklerinin 11 Eylül’de Afganistan’ı terk edeceklerini duyurdu.
16 Ağustos 2021: Bir aydan biraz daha uzun bir süre içinde, Taliban Kabil de dahil olmak üzere Afganistan’ın dört bir yanındaki kasaba ve şehirlerin kontrolünü ele geçirdi. Afgan güvenlik güçleri Taliban ilerleyişi karşısında çöktü.
31 Ağustos 2021: ABD, Afganistan’dan çekilme sürecini tamamladı.
Afganistan için yeni bir dönem başlıyor
Barbara Plett Usher – BBC News, Wilmington
Afganistan’daki savaş 20 yılın ardından sona erdi.
ABD’nin bölgedeki en üst düzey komutan General Kenneth McKenzie, son askerler ve ABD Büyükelçisinin C17 model bir uçakla ülkeden ayrıldığını söyledi.
Amerikalılar, diğer yabancılar ve çok sayıda Afgan da dahil olmak üzere 120 binden fazla insan iki haftayı biraz geçen bir süre içerisinde ülkeden tahliye edildi.
Ancak süreç ardında savaş boyunca ülkeyi yaralayan türden bir trajedi bıraktı.
Pentagon, operasyonun son saatlerinde potansiyel bir intihar bombacısını hedef alan bir insansız hava aracı saldırısının 10 sivili öldürdüğüne dair haberlerin araştırıldığını duyurdu.
General McKenzie, askeri misyonların son bulmasına karşın, 31 Ağustos’tan önce ayrılamayanlara yardım etmek için diplomatik misyonun devam edeceğini söyledi.
BM Güvenlik Konseyi (BMGK), Taliban’ın insanların ülkeyi terk etmesine izin verme sözünü tutmasını beklediğini vurgulayan bir karar çıkardı.
BMGK ayrıca, terörle mücadele, insan hakları ve insani erişime ilişkin beklentileri de kapsamlı bir şekilde açıkladı.