İran ve AEB, serbest ticaret bölgesi anlaşması için görüşüyor
Avrasya Ekonomik Biriği (AEB) ve İran, Tahran’da gerçekleşen görüşmelerde serbest ticaret bölgesinin kurulmasını öngören anlaşmanın geçici metni üzerinde mutabık kaldı.
AEB basın servisinden yapılan yazılı açıklamada, geçici anlaşmanın Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) temel ilkelerine uyduğu belirtildi. Anlaşmanın, İran ile AEB arasında yapılan ticaretin yönü ve akışına karşılıklı yarar sağlayacağı kaydedildi. Ayrıca, ithalat ile ilişkili ücretlerin gümrükleme hizmetleri maliyetini aşmayacağı da ifade edildi. Diğer yandan, söz konusu ücretlerin yerli ürünleri koruyacak ek vergi olmayacağı veya ithalat/ihracatı vergilendirmek için uygulanmayacağına açıklık getirildi. Anlaşmanın bu şartı DTÖ kurallarının en önemli gerekliliği sayılırken, örgüt üyesi ülkeler arasında ticaret rejiminde etkili tahmin sağladığına da değinildi.
Bununla beraber, AEB ve İran’ın, pazar erişiminin karşılıklı olarak serbestleştirilmesi konusunda görüşmelere devam ederek, yakın gelecekte tarife taahhütleri üzerinde anlaşma sağlayacağı bekleniyor.
Diğer yandan, geçici anlaşma çerçevesinde tarafların ithalat vergisini -malın asgari miktarı- 200 emtia pozisyonuna kadar düşüreceği planlanıyor. AEB üyesi ülkeler ile İran’ın, gelecekte tercihli ticareti etkili gördüğü durumda tam teşekküllü serbest ticaret bölgesine geçişi hızlandıracağı belirtiliyor. Geçici anlaşma süresinin ise, üç yıl içerisinde sonlanacağı ifade ediliyor.
AEB Ticaret Bakanı Veronika Nikişina’ya göre, İran’ın AEB gereksinimleri düzeyinde ticaret rejimine uyma konusunda taahhüt etmesi, emsalsiz bir ilerleme. Nikişina, müzakere sürecinin başarıyla tamamlanarak, anlaşmanın yürürlüğe gimesi ve tercihli tarifelerin sağlanmasıyla İran’ın ikili ticaret bakımından (sadece mal bakımından değil) AEB ticaret rejimi altında yükümlülüklerini yerine getireceğini ifade etti.
Daha önce -Haziran ayının ilk haftasında- İran ve AEB, St. Petersburg Uluslararası Ekonomi Forumu’nda (SPIEF) serbest ticaret bölgesi anlaşması imzalanması konusunda görüş alışverişi yapmıştı. Rus Sputnik ajansına göre, Tahran’a yönelik uluslararası yaptırımların kaldırılmasına rağmen Batılı ülkelerden yeni yatırımcı çekme konusunda sorun yaşayan İran, AEB ile serbest ticaret bölgesi anlaşması imzalayarak ticari ilişkilerini çeşitlendirmeyi hedefliyor.