AİGK Zirvesi Astana’da başladı
Kazakistan’ın ev sahipliğinde altıncısı düzenlenen Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı(AİGK-CICA)başkent Astana’da başladı.
Bağımsızlık Sarayı’nda başlayan zirvenin açılış konuşmasını Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev yaptı.
1999 yılı 15 üyesi olan örgütün hali hazırda 28 üyesi olduğunu ve bugün Kuveyti’inde örgüte dahil olduğunu kaydeden Tokayev, AİGK’in Asya ülkeleri ve dünya arenasındaki saygınlığının giderek arttığını bildirdi.
Uluslararası ilişkilerde istikrarı sağlamak önceliğimizdir
Barış ve işbirliğini güçlendirmek maksadıyla kurulan ve bütün çabalara rağmen dünyanın daha güvenli bir hale gelemediğine vurgu yapan Tokayev,’Bugün eşi benzeri görülmemiş bir jeopolitik fırtına ve büyüyen bir küresel ekonomik kriz yaşıyoruz. Bu fenomen zaten “küresel işlev bozukluğu” olarak adlandırıldı. 2019’dan önceki CICA zirvesinden bu yana, dünya topluluğu, olumsuz sonuçları küresel kalkınmayı etkilemeye devam eden ciddi denemeler yaşadı.”
Kanımca, ortaya çıkan benzeri görülmemiş tehditler karşısında uluslararası ilişkilerde istikrarı sağlamak bizim için özellikle önemli bir görevdir. Çok taraflı mekanizmalara yeniden enerji vermek ve açık bir diyaloğa geri dönmek çok önemlidir’dedi.
21.yüzyıl Asya’nın yüzyılı olacak
Öncelikle Asya kıtasının küresel uluslararası ilişkiler sisteminde önemini güçlendirmek için herkesin yeni bir barış gündemi oluşturmaya çabalaması gerektiğini ifade eden Tokayev, birkaç yıl boyunca bölgenin tüm insanlığın sosyal, kültürel ve teknolojik ilerlemesinin arkasındaki ana itici güç olduğuna dikkat çeken Tokayev, bu muazzam tarihsel deneyim, egemen eşitlik, barış içinde bir arada yaşama ve adalet ilkelerine dayalı yeni, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir dünya düzeni inşa etmek için sağlam bir temel olabileceğini kaydetti.
21. yüzyılın Asya’nın yüzyılı olacağı öngörüsü bugün gerçek olduğunu, Asya, nominal GSYİH ve satın alma gücü paritesi açısından tanınan dünya ekonomik lideri haline geldiğini belirten Tokayev, ‘Bölge önemli insan ve doğal kaynaklara sahiptir. Dünyanın en büyük 30 şehrinden 21’i Asya’da bulunuyor. 2030 yılına kadar orta sınıf tüketim artışındaki tahmini 30 trilyon dolardan sadece 1 trilyon doların Batı ekonomilerinden gelmesi bekleniyor. Bununla birlikte, Asya’nın geleceği, kültürler, gelenekler ve dünya görüşleri arasındaki diyaloğu güçlendirme konusundaki kolektif istekliliğimize bağlıdır’dedi.
CICA’nın gelişimi için atılan adımların da bu amaca hizmet ettiğini ve bu zirvenin Asya kıtasında faaliyet gösteren diğer başarılı çok taraflı kuruluşlarla etkileşim kurarak, kültürler ve medeniyetler arasında ilerlemeyi, ekonomik refahı ve diyaloğu teşvik etmeye devam edeceğini vurgulayan Tokayev, CICA Düşünce Kuruluşları Forumu, Asya’nın her yerinden uzmanlar ve uzmanlar için deneyim ve fikir alışverişinde bulunmak ve ortak araştırma projeleri uygulamak için evrensel bir platform görevi göreceğini, bu yıl Astana, CICA İş Konseyi ve İş Forumu ile CICA Gençlik Konseyi Beşinci Toplantısı’na ev sahipliği yaptıüını hatırlattı.
Asya’da güvenlik, küresel güvenliğin temelini oluşturuyor
Bugün CICA Fonu’nun kurulacağı müjdesini veren Tokayev, fonun CICA projelerinin seçilmesi ve bunların uygulanması için gönüllü fonların toplanması için özel bir mekanizma oluşturacağını belirtti.
Türkmenistan’ın, CICA’ya gözlemci olarak katıldığını, Avrasya Ekonomik Birliği ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) ile işbirliği kurulmasına yönelik kararlar alındığını hatırlatan Tokayev, CICA’nın kuruluşundan bu yana, devlet başkanları düzeyinde beş ve altı bakanlık toplantısı düzenleyerek aktif siyasi destek verildiğini ifade eden Tokayev, farklı zamanlarda CICA’ya Kazakistan, Türkiye, Çin ve Tacikistan başkanlık ettiğini ve Kazakistan’ın mevcut dnem başkanlığında CICA’nın tam teşekküllü bir uluslararası örgüte dönüştürülmesine dayanan bir dizi iddialı öncelik belirlediğini vurguladı.
CICA’nın üye ülkelerin çıkarlarına karşılıklı saygı ilkelerine dayandığını ve Asya güvenlik sisteminin önemli bir bileşeni olarak gördüklerini belirten Tokayev, Asya’da güvenlik, küresel güvenliğin temelini oluşturduğunu vurguladı.
Tokayev bunun yanında Kazakistan’ın 2022-20224 yeni dönem başkanlığını destekleyen üye devletlere teşekkür etti.
Tokayev’in açılış konuşmasından sonra Birleşmiş Milletler Genel Sekrteri Antonio Guterres zirveye gönderdiği video mesaj yayınlandı ve katılımcı üyeler alfabetik sıraya göre konuşma yaptı.
Zirveye Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad Al Thani, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadık Caparov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Çin Devlet Başkanı Yardımcısı Wang Qishan, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rohman, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas ve 27 ülkeden 50’ye yakın delegasyon katılıyor.
Kazakistan’ın ilk cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in girişimiyle kurulan AİGK, 1992’de BM Genel Kurulu’nun 47. oturumunda desteklendi.