Avrupa Parlamentosu’nun Kazakistan kararına Dışişleri’nden tepki
Kazakistan Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Parlamentosu’nun Kazakistan’daki gösterilerle alakalı aldığı kararı taraflı bulduğunu açıkladı.
Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada Avrupa Parlamentosu’nun Kazakistan’daki duruma ilişkin kabul ettiği kararın taraflı olduğunu ve taraflı sonuçlara ve verilere dayandığını kaydetti.
Kazakistan’daki trajik Ocak olaylarının objektif bir değerlendirmesinin olmaması endişeye neden oluyor. Kazakistan liderliği tarafından başlatılan resmi soruşturmanın sonuçları açıklanmadan önce bu tür belgelerin kabul edilmesini kabul edilemez buluyoruz. Soruşturmaların sonuçlarının uluslararası toplumun kullanımına sunulacağını bir kez daha teyit ediyoruz.
Bakanlık, Avrupa Parlamentosu milletvekillerinin ve bileşimindeki siyasi grupların karar taslağını geliştirirken Kazak yetkililerden açıklama ve açıklama talep etmedikleri vurgulandı. Kazakistan İnsan Hakları Komiseri ve devlet kurumlarıyla doğrudan diyalog halinde olan sivil toplum kuruluşları da belgeyi hazırlayanların kendileri ile temasa geçmediklerini bildirdi.
Kolluk kuvvetlerinin terörist, aşırılık yanlısı ve suç gruplarına karşı yasal eylemlerini açıklayan bir dizi yabancı medyanın yayınlarında ciddi tutarsızlıklar ve yanlışlıklar bulunduğuna ilişkin daha önce de açıklamalar yapıldığını belirten bakanlık,BM İnsan Hakları Konseyi ve yetkili uluslararası kuruluşlara üye olan, insancıl hukuk alanında çok taraflı anlaşmalara katılan Kazakistan’ın, insan hakları ve özgürlüklerinin korunması alanında hukukun üstünlüğüne ve yükümlülüklere uymaya tamamen bağlı olduğu kaydedildi.
Kazakistan’ın Avrupa Birliği’nin tüm kurumlarıyla karşılıklı anlayış ve karşılıklı saygı ilkelerine dayalı yapıcı etkileşimi hedeflediğini belirten Dışişleri Bakanlığı, ‘Avrupa Parlamentosu tarafından aceleyle kabul edilen bu kararın, Kazakistan Cumhurbaşkanı’nın demokratik kurumları güçlendirmeyi ve sivil toplumu geliştirmeyi amaçlayan siyasi reformlarının kabulü ve uygulanması sürecini baltalamakta ve zarar vermektedir.’
Avrupa Parlamentosu Kazakistan hakkında ne karar almıştı?
19 ocak’ta Hong Kong, Kazakistan ve Sudan’daki insan hakları ihlallerini görüşen AP, 2 Ocak’ta Kazakistan’da başlayan barışçıl protestoları izleyen yaygın şiddet eylemlerini şiddetle kınadı ve Kazak makamlarını insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı duymaya ve keyfi olarak gözaltına alınan göstericileri ve aktivistleri derhal serbest bırakılması çağrısı yaptı.
Cumhurbaşkanı Tokayev’in protestocuları genel olarak ‘terörist’ olarak tasvir etmesi de dahil olmak üzere kışkırtıcı söylemini kınayan milletvekilleri, Kazak makamlarının ‘terimin aşırı geniş yorumlarına dayanarak’ terör suçlamaları öne sürmekten kaçınmasını ve barışçıl protestocular ile şiddet ve suç işleyen protestocular arasında ayrım yapmasını istedi.
Parlamento, Kazakistan halkına karşı işlenen suçlar hakkında uygun bir uluslararası soruşturma talep ettiğini ve bunun yanında Kazak hükümetini, huzursuzluğun dış müdahalenin mi yoksa iç güç mücadelelerinin bir sonucu olup olmadığını değerlendirmek ve huzursuzluğun temel nedenini ele almak için AGİT’in himayesinde kalıcı bir çalışma grubu kurmasını teklif etti.
Cumhurbaşkanı Tokayev’in sosyoekonomik ve siyasi reformlara ilişkin duyurusuna dikkat çeken AP milletvekilleri, hükümeti vatandaşların yaşam standartlarını iyileştirmeye ve hoşnutsuzlukla mücadele etmeye ve bunun yanında yolsuzlukla mücadele ve artan eşitsizliği azaltmak için acil reformlara ihtiyaç olduğunu bildirdi.
Belge 589 lehte, 35 aleyhte ve 47 çekimser oyla kabul edildi.
Avrupa Parlamentosu kararları bildirim niteliğindedir ve bağlayıcı değildir, ancak AB kurumları ve Avrupa ülkeleri bunları dikkate alır.
Kazakistan’ın batısında artan gaz fiyatlarını protesto etmek için başlayan gösterilerin ülke geneline yayılması ve özellikle Almatı’da terör gruplarının gösterilere katılması sonucunda çıkan şiddet olaylarında 225 kişi hayatını kaybetmiş ve 5 bine yakın kişi de yaralanmıştı.