Bağımsızlığın 30.yılında Kazakistan’ın dijital dönüşümü

Kazakistan bağımsızlığının otuzuncu yılını kutluyor. Bu kapsamda düzenlenen Uluslararası Liderlik, İstikrar ve İlerleme konferansı ünlü politikacı ve uzmanları başkent Nur Sultan’da biraraya getiriyor. 

Konferansın odağında bağımsız Kazakistan’ın başarılı bir şekilde inşaası ve bu süreçte elde edilen başarılar var.

Bağımsızlıktan sonra geçen 30 yıl Kazakistan için bir ekonomik ilerleme ve sürdürülebilir kalkınma dönemi oldu. Bağımsızlığın yıldönümünde dijital teknolojilerin kullanımı sayesinde siyasi reformlar, hızlandırılmış ekonomik gelişme ve yaşam standartlarının yükseltilmesine vurgu yapılıyor.

Birleşmiş Milletler’in 2020 yılı e-Devlet Araştırması’nda Kazakistan e-devlet gelişimi konusunda 29, internet üzerinden hizmetler konusunda 11’inci sırayı aldı.

Her iki yılda bir yapılan çalışma Birleşmiş Milletler’e üye 193 ülkeyi inceliyor ve dünya genelinde bilişim toplumunun gelişimi ile ilgili en önemli göstergelerden biri konumunda.

Dijital dönüşüm

Şu anda Kazakistan dijitalleşme konusunda yeni bir sayfa açıyor: Devletin halkın ihtiyaçlarını karşılamak için yeniden yapılanması.

Dijital Gelişim, İnovasyon ve Havacılık Sanayi Bakanı Bagdat Mussin’in vurguladığı gibi ülke “nicelikten niteliğe” doğru evriliyor ve kamu hizmetlerini çok platformlu bir model oluşturmayı hedefliyor. Yani halkın farklı dijital platform ve uygulamalar üzerinden devletle irtibat kurulması sağlanacak.

Mussin “Dijital dönüşümde ana hedef halkın bizimle ilişkilerini kolaylaştırmak olmalı. Fakat burada biz merkeze kendimizi değil somut ihtiyaçları olan halkı koyuyoruz. Yani taşınmak isteyen, gayrimenkul almak isteyen gibi. Yani herhangi birinin günlük ihtiyaçlarına pürüzsüz bir şekilde adapte olmamız gerekiyor,” ifadelerini kullanıyor.

Halihazırda Kazakistan’daki kamu hizmetlerinin yüzde 90’dan fazlası dijital olarak veriliyor ve 11 milyon civarında kişi bu hizmetlerden faydalanıyor. Fakat bilişim teknolojilerinde yetişmiş eleman eksikliği dijital sahadaki başarıları sürmesini engelleyebilir.

Mussin, yetişmiş eleman ihtiyacına vurgu yapıyor: “Güçlü bir bilişim sektörü için en temel ihtiyaç insan kaynağıdır, örneğin akaryakıt üretmek için petrole ihtiyacınız vardır. Bu nedenle önümüzdeki dört yılda en önemli hedeflerimizden biri 100 bin iyi eğitilmiş bilişim uzmanı yetiştirmek.”

Nazarbayev Üniversitesi’nde de yapay zeka ve robotlar üzerindeki çalışmalar son sürat devam ediyor. Genç bilim insanları uygulamalar ve algoritmalar yazıyor, robotları eğitiyor ve sanal gerçeklik üzerinde çalışıyor.

Doktora öğrencisi Zanat Makateva üzerinde çalıştıkları teknolojiyi tanıtıyor: “Bir insanın bir robotun çevresinde hangi alanine güvenli hangi alanine tehlikeli olacağını anlaması için bu uygulama gerekiyor. Burada yeşil bölgenin güvenli kırmızı bölgenin tehlikeli olduğunu görebiliyoruz.”

Böylece insanlar robotun hangi yöne hangi hızda gidebileceği hakkında ve onunla çalışma konusunda daha fazla bilgi sahibi oluyor.”

Yabancı yatırımlar

Bugün herhangi bir sektörün gelişimi için bilim ve teknolojinin gerektiği genel kabul görmüş bir durum. Örneğin, Kazakistan yenilikçiliğin kilit rol oynadığı pazar yerleri konusunda bir patlama yaşıyor.

Geçtiğimiz yıl Kaspi.kz Londra Borsası’nda başarılı bir şekilde halka açıldı ve Kazakistan’daki en değerli özel şirket haline geldi. Şu anda pazaryeri, finansal teknoloji ve ödeme hizmetleri gibi 3 farklı platformda faaliyet gösteren bir teknoloji devi haline geldi.

Kazakistan’ın dijital ekonomisinde dikkat çeken bir diğer alanda ülkedeki kriptopara sektörünün gelişimi.

Amerika Birleşik Devletleri’nin ardından Kazakistan dünyanın ikinci büyük bitcoin madencisi konumunda. Cambridge Üniversitesi’ne göre Kazakistan’ın Bitcoin üretimindeki payı yüzde 18’i aştı.

Kazakistan Blokzincir Derneği Başkanı İslambek Salzanov “Blokzincir teknolojisi ve dijital madencilik sayesinde Kazakistan milyarlarca dolarlık doğrudan yabancı yatırımı çekebildi ve binlerce on binlerce kalifiye iş imkanı yarattı, bütçeye önemli bir vergi girişi sağladı ve yeni teknolojileri cezbetti,” ifadelerini kullanıyor.

Kazakistan bağımsızlığından bu yana 370 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye yatırımı elde etti. Bu sayede Kazakistan Sovyet sonrası dönemde Orta Asya’nın en dinamik ekonomilerinden biri olmayı başardı.(Euronews)