Girişimin arkasında bulunan Çin, 1 trilyon dolarlık projenin Avrupa, Asya ve Afrika arasındaki ticari kanalları açmayı hedeflediğini savunuyor.
Pekin’i samimi bulmayıp Yeni İpek Yolu’nun arkasında farklı jeopolitik amaçlar olabileceğini savunanlar da var.
Projeyi eleştirenler, kredi ile gelişmekte olan ülkelerin borçlandırılmasını, ihalelerin Çin firmalar üzerinden yürütülmesini ve şeffaflık sorununu tepkilerine gerekçe olarak gösteriyor.
Kuşak ve Yol Girişimi nedir?
Yeni İpek Yolu ile mevcut lojistik imkanlarla bile ulaşılması zor noktalara gidilmesi hedefleniyor. Dev proje kara üzerinden olan hatta ‘kuşak’, deniz üzerinden olan güzergaha ise ‘yol’ dendiğinden ‘Kuşak ve Yol’ adını taşıyor.
Gürcistan’da düzenlenen Tiflis İpek Yolu Forumu’nda ev sahibi Başbakan Irakli Garibaşvili, Yeni İpek Yolu projesini küresel refaha ve iş birliğine açılan koridor olarak nitelemişti. Çin Devlet Başkanı Şi de her fırsatta projenin 5 ilkesi olduğunu dile getiriyor:
- Parasal dolaşımın arttırılması
- Karayolu bağlantılarını geliştirme
- Engelsiz ticareti teşvik etmek
- Politika iletişimini hızlandırmak
- İnsanlar ve toplumlar arasındaki anlayışı artırmak
Yeni İpek Yolu’nun hedefi neler?
2013’te projeyi duyuran Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in aktardığı verilere göre ‘ekonomik kemer’ adı verilen demiryolu hattının çevresi 3 milyar kişiye ev sahipliği yapıyor. Hat bu sebepten dolayı dünyanın en büyük ‘ekonomik piyasası’ olarak görülüyor.
Temelde Asya, Afrika ve Avrupa’yı birbirine bağlamayı hedefleyen “Kuşak ve Yol” girişimi kara yolları, demir yolları, limanlar ve enerji nakil hatlarını içeren milyarlarca dolarlık altyapı yatırım projelerini kapsıyor.
Maliyeti ne kadar?
Proje ilk açıklandığında hayata geçirilebilmesi için onlarca ülkeye 8 trilyon dolar kredi vereceğini duyuran Çin yönetimi bazı kurumlara projenin ilk yıllarında çoktan milyar dolarlar hibe etti:
- İpek Yolu Altyapı Fonu: 40 milyar dolar
- Asya Altyapı Yatırım Bankası: 100 milyar dolar
- Yeni Kalkınma Bankası: 100 milyar dolar
Hibeler dışında İpek Yolu’nun altyapısı için şu ana kadar 200 milyar doların üzerinde harcama yapan Pekin’in dev projesinin maliyetinin 2027’ye kadar 1,3 trilyon doları bulacağı tahmin ediliyor.
Pekin yönetimi İpek Yolu’na katılma kararı alan İtalya ile geçen ay 2,8 milyar dolarlık 29 anlaşma imzaladı. İtalya, İpek Yolu hattında yerini garantileyen ilk G7 ülkesi oldu.
Yaklaşık 70 ülke projeye ilgi gösteriyor.(Euronews)
