Hollanda parlamentosundan “soykırım” kararı

Hollanda’da parlamentonun alt kanadı, 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyan bir önergeyi kabul etti. Ancak Hollanda hükümeti parlamentoyla aynı yolu izlemeyeceğini duyurdu. Karara Ankara’dan kınama geldi.

Hollanda’da 1915 olaylarının soykırım olarak tanıyan bir önerge, parlamentonun alt kanadı Tweede Kamer’de yapılan oylamayla kabul edildi. Tüm büyük partilerin desteğini alan önerge, 3’e karşı 142 oyla parlamentonun alt kanadından geçti.

Kabul edilen önerge, Hollanda parlamentosunun “Ermeni soykırımından bahsederken hiçbir belirsizliğe yer bırakmamasını” teklif ediyordu.

Söz konusu önergeyle ilgili açıklama yapan Hollanda Dışişleri Bakanı Sigrid Kaag, hükümetin “Ermeni soykırımı sorununu” tartışmaya devam edeceğini ve bu konudaki “itidalli tutumunu sürdüreceğini” belirtti. Hollandalı bakan, “Kabine, bu konuda Tweede Kamer’in yolunu izlemeyecek” dedi.

24 Nisan’a resmi temsilci 

Hollandalı milletvekilleri ayrıca “hükümetin ilki önümüzdeki 24 Nisan olmak üzere, her yıl beş yılda bir Erivan’daki Ermeni soykırımını anma etkinliklerine temsilci göndermesini” öngören önergeyi de kabul etti.

Hollanda Dışişleri Bakanı Kaag, kabul edilen önerge uyarınca 24 Nisan’da Erivan’daki törene resmi bir temsilci göndereceklerini ancak bunun hükümetin 1915 olaylarını soykırım olarak tanıdığı anlamına gelmediğini söyledi.

Her iki önerge de koalisyonun küçük ortağı Hristiyan Birlik (CU) partisi tarafından parlamentonun alt kanadına sunulmuştu.

Dünya genelinde şu ana kadar Almanya dâhil, 20’yi aşkın ülkenin parlamentosu 1915 olaylarını açıkça “soykırım” olarak tanıyan yasa ya da karar çıkardı.

Türkiye’den kınama

Türk Dışişleri Bakanlığı, Hollanda’da parlamentonun alt kanadı olan Temsilciler Meclisi’nin aldığı kararı “şiddetle kınadığını” duyurdu.

Bakanlık açıklamasında, “Avrupa’nın ortasında Srebrenitsa’da acısı hâlâ dinmemiş soykırıma göz yuman bir ülkenin meclisinin aldığı söz konusu mesnetsiz kararların ne tarihte ne adalette yeri vardır. Dolayısıyla hiçbir hukuki bağlayıcılığı ve geçerliliği yoktur” denildi.

“Türkiye’nin 1915 olaylarına ilişkin tutumu, tarihi olgulara ve hukuki normlara dayalıdır. Avrupa hukukuna yerleşmiş içtihatlar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararları, bu hususta haklılığımızı ortaya koymaktadır” ifadesini kullanan Dışişleri Bakanlığı, Hollanda hükümetinin parlamentoyla aynı yolu izlemeyeceğini duyurmasına dair ise şu değerlendirmede bulundu:

“Diğer yandan, Hollanda Hükümeti’nin, Temsilciler Meclisi’nin soykırıma ilişkin değerlendirmesini uygulamayacağı ve Erivan’da düzenlenen anma törenlerinde temsil edilmenin olayların soykırım olarak kabul edildiği anlamına gelmeyeceği yönündeki açıklamasını not ediyoruz.”

Türkiye Hollandalı maslahatgüzarı Dışişleri’ne çağırmıştı

Hollanda parlamentosundaki önerge hazırlıkları nedeniyle Hollanda’nın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Erik Weststrate, geçen hafta Türkiye Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı.

Konuyla ilgili bilgilendirme yapan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Türkiye’nin bağımsız bir Ortak Tarih Komisyonu kurulması teklifine Hollanda’nın da destek vermesini önererek, “Hollanda’nın ülkemizle ilişkilerini normalleştirme iradesi bulunup bulunmadığının da bir göstergesi olacak bu konu hakkındaki görüşlerimiz ve beklentilerimiz Bakanlığımıza davet edilen Hollanda’nın Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı’na da iletilmiştir” demişti.

İlişkiler uzun süredir gergin

Türkiye ile Hollanda arasındaki ilişkiler, Mart 2017’de Hollanda’da yapılan genel seçimler öncesinde bu ülkede 16 Nisan referandumu mitinglerine katılmak isteyen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’ya izin verilmemesi nedeniyle bozulmuştu.

Hollanda Dışişleri Bakanlığı, Şubat ayı başında yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmeleştirilmesi için yürütülen görüşmelerden sonuç alınamadığını ve Ankara büyükelçisini resmi olarak geri çektiğini duyurmuştu. Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi’nin Mart 2017’den beri Türkiye’de bulunmadığını hatırlatan bakanlık, Türkiye’den yeni bir büyükelçinin de kabul edilmeyeceğini bildirmişti.(DW)