İran’da protestolar: Ölü sayısı artıyor

İran devlet televizyonu, devam eden hükümet karşıtı protesto gösterilerinde ülke genelinde pazar günü 10 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin “halkın protesto eylemi düzenleme hakkı olduğunu” belirttiği konuşmasının ardından da ülkede eylemler sürüyor.

Devlet televizyonunda, protesto eylemlerinde pazar günü 10 kişinin hayatını kaybettiği açıklanırken, daha fazla ayrıntıya yer verilmedi.

Cumartesi günü de Dorud kentinde 2 kişinin öldüğü bildirilmişti. Böylece hayatını kaybedenlerin sayısı 12’ye yükseldi.

Perşembe gününden bu yana devam eden hükümet karşıtı gösterilerde sadece Tahran’da yaklaşık 200 kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Medyada yer alan haberlere göre Arak kentinde de yaklaşık yüz kişi gözaltına alındı.

Olayların başlamasının ardından ilk kez konuşan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ülkede “eleştiriye alan açılması” gerektiğine dikkat çekerek, halkın “eleştiri hakkı” olduğunu vurguladı. Pazar günü kabine toplantısında konuşan Ruhani, insanların düşünce özgürlüğü hakkına sahip olduğunu belirtti ve “sesinizi duyduk” şeklinde konuştu.

“İnsanlar eleştirilerini dile getirmek ve protesto etmek için tamamen özgürdür” ifadesini kullanan Ruhani, protestoculara şiddete yönelmemeleri uyarısında da bulundu. Ruhani, eleştirinin, şiddet ve kamuya açık alanlara zarar vermekten farklı olduğunu da sözlerine ekledi.

Trump’a yanıt

Ruhani konuşmasında, İran’daki protestolara yönelik açıklama yapan ABD’yi de eleştirerek, “Henüz birkaç ay önce İran ulusunu terörist olarak tanımlayan Trump’ın İran’daki protestolara yönelik duygularını ifade etme hakkı olmadığını” vurguladı.

ABD Başkanı Donald Trump Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “İran’daki protestolar, insanların para ve servetlerinin çalındığını anladıklarını gösterdi. Görünen o ki, buna daha fazla izin vermeyecekler” ifadesini kullanmıştı. Trump, öncesinde de “baskıcı devletlerin her daim varlıklarını sürdüremeyeceği” uyarısını yapmıştı.

Şiddet olayları

Ülkedeki muhafazakâr medya kuruluşları, cumartesi gecesi Tahran’daki belediye binasına ve polis araçlarına, farklı kentlerde de banka ve kamu binalarına saldırıldığına yer verdi.

Tahran Üniversitesi’nde binlerce öğrencinin hükümet karşıtı eylemlerinin ise hükümet yanlıları tarafından dağıtıldığı bilgisi verildi.

Farklı kentlere dağılan protestolarda çok sayıda kişi gözaltına alındı. Tahran Vali Yardımcısı Ali Asgar Nasırbaht, pazar günü yaptığı açıklamada, Tahran’da gözaltına alınanlar arasındaki 40 kişinin “yasa dışı gösterileri organize edenler” olduğunu belirtmiş, gözaltına alınan öğrencilerin ise serbest bırakıldıkları bilgisini vermişti.

Telefonlarda internet bağlantısı kesildi

Protesto gösterilerinin başlamasından kısa süre sonra İçişleri Bakanı Abdülreza Rahmani Fazlı, “düzeni bozanların, bunun bedelini ödeyecekleri” uyarısını yapmıştı. Bakan, devletin şiddet, korku ve terörü yayanlara karşı mücadele edeceğini ifade etmişti.

Devlet televizyonu, ülkede yaygın olarak kullanılan akıllı telefon sohbet uygulaması olan Telegram’a ve sosyal medya platformlarından Instagram’a telefon üzerinden erişimin engellendiğini açıkladı. Bölgedeki AFP muhabirleri de Tahran’da akıllı telefonlar üzerinden internet erişiminin kesildiğini bildirdi.

İranlı yetkililer, ülkedeki protestoların dış güçler tarafından organize edildiği ve gösterilerin, Suudi Arabistan ya da Avrupa ülkelerinden sosyal medya üzerinden “körüklenmeye” çalışıldığını öne sürüyor.(DW)