Nükleer silahtan Evrensel Barışa
Bundan tam 25 sene önce, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, 29 Ağustos 1991 yılında dünyanın en büyük nükleer deneme santrallerinden olan Semey Poligonu’nu kapatma kararını imzaladı. Böylece Kazakistan, dünya tarihine kendi nükleer silah deposundan vazgeçen ilk ülke olarak geçti.
Cumhurbaşkanı Nazarbayev, 2009 yılında Birleşmiş Milletler’e gönderdiği mektupta 29 Ağustos tarihinin uluslararası nükleer silahlara karşı eylem günü ilan edilmesini teklif etti. Bu teklif BM’nin 12 Ocak 2010’da yaptığı oturumda oybirliğiyle kabul edilerek, 64/35 sayılı karar doğrultusunda ‘29 Ağustos Uluslararası nükleer silahlara karşı eylem günü’ ilan edildi.
Semey Poligonu’nda 1949-1989 yılları arasında 343 yeraltı ve 125 atmosferde olmak üzere toplam 468 nükleer deneme gerçekleştirildi. Bunların toplamı da Hiroşima’ya atılan nükleer bombalardan 2500 kat daha fazla etkiye sahiptir. Dünya genelinde ise yaklaşık 2000 nükleer patlamanın gerçekleştirildiği bilinmektedir.
Semey Poligonu’nun etrafında oluşan radyoaktif bulutlardan dolayı Kazakistan’ın tüm doğu bölgesinde nükleer kirliliğin yan etkileri halen sürmektedir. Yayılan radyasyondan dolayı hasta olan ve ölen insan sayısı yaklaşık 1 milyon 300 bine ulaştığı tesbit edildi. Radyasyon, üreme hücrelerini etkilediği için çoğu bebek genetik bozukluklarla beraber doğmaktadır. Bölge insanının ortalama yaşam süresi 50 yaşını geçmemektedir.
2010 yılından bu yana her sene nükleer silahlardan arındırılmış bir dünyaya ulaşma yolunda 29 Ağustos’ta BM ülkelerinde nükleer silahsızlanma konusunda sempozyumlar, konferanslar, sergiler, yarışmalar, yayınların düzenlenmektedir. Uluslararası nükleer silahlara karşı eylem günü, insan hayatı ve sağlığı üzerindeki korkunç ve zararlı etkileri ortadan kaldırmak için nükleer denemelerin sonlandırılması gerektiğini ve bununla beraber insanoğlunun bu yolda her türlü çaba göstermesi gerektiğini hatırlatmaktadır.
2012 yılında nükleer silah denemeleri kurbanlarını yâd etmek için, nükleer silahın verdiği acının dünya insanı tarafından daha iyi anlaşılması için ve devletlerin nükleer silahtan tamamen vazgeçmesi için Cumhurbaşkanı Nazarbayev’in inisiyatifi ile ATOM Projesi başlatıldı.
Günümüzde 100’den fazla ülkeden yaklaşık 300 bin kişi Atom Projesi kapsamındaki online dilekçeyi imzalamış bulunuyor.