Kazakistan’da 2016’ya damga vuran 7 olay
Benzer Konular
2016 yılı, Kazakisan’da ve dünyada önemli gelişmelerin yanında tarihe iz bırakacak bir dizi olaylara sahne oldu. Bugünkü yazımızda Kazakistan’da bu sene en çok konuşulan ve yıla damga vuran 7 olayı sizlerle paylaşıyoruz.
-Hükümet’te değişiklikler
2016 yılında Kazakistan Hükümeti’nde bazı sürpriz değişikliklere gidildi. Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Karim Masimov’un Başbakanlık görevine son vererek, Milli Güvenlik Komitesi’nin (KNB) başına getirdi. Başbakan’ın Birinci Yardımcısı görevinde bulunan Bakıtcan Sagintayev ise, yeni hükümeti kurma görevini devraldı. Sagintayev, daha önce Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanı, ‘Nur Otan’ Partisi Genel Başkan Yardımcısı, Bölgesel Kalkınma Bakanı görevlerinde bulunurken başbakan olabilecek tecrübeye sahip yönetici olduğunu ispatlamıştı. Bu zorlu görevinde Sagintayev’e yardım edecek Başbakan Yardımcıları olarak Nazarbayev, Kazakistan Demir Yolu Ulusal Şirketi Başkanı Askar Mamin’i ve Savunma Bakanı İmangali Tasmagambetov’u atadı.
Bununla beraber, bu sene Hükümet’te yeni kabineler kuruldu. Bilgi ve İletişim Bakanlığı, Diyanet İşleri ve Sivil Toplum Bakanlığı ile Savunma ve Havacılık Sanayi Bakanlığı kuruldu. Yeni kurulan bakanlıkları sırasına göre Dauren Abayev, Beybit Atamkulov ve Nurlan Yermekbayev yönetecek. Birkaç gün önce Ulusal Ekonomi Bakanı ve Dışişler Bakanı’nın değişmesinin ardından basında Dışişleri Bakanlığı’nın Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı’na dönüştürüleceğine dair söylentiler de artmaya başladı. Hatırlanacağı üzere, Aralık ayının ilk haftasında Nazarbayev, Hükümet’e Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı’nın kurulmasını önermişti, birkaç gün önce ise Dışişleri Bakanı Yerlan İdrisov başka bir göreve atanmak üzere görevden alındı, yerine ise Kazakistan’ın BM’deki (Birleşmiş Milletler) daimi temsilcisi Kayrat Abdrahmanov’un getirildi. Millî Ekonomi Bakanı Kuandık Bişimbayev ise görevini Timur Süleymenov’a devretti. Son olarak, görev değişiklikleri ile beraber Hükümet’te üzücü olay da yaşandı. 2010-2014 yılları arasında Sağlık Bakanı olarak görev yapan Salidat Kayırbekova ciddi bir hastalık sebebiyle hastanede tedavi görürken hayatını kaybetti.
-Parlamento Seçimleri
Kazakistan Meclisi, 13 Ocak’ta erken seçime gidilmesi yönünde karar aldı. Daha sonra ulusa sesleniş konuşmasını yapan Nazarbayev, 20 Mart’ta erken seçime gidilmesi yönünde kararı kabul aldı ve Meclis’i feshetti.
7. Kez düzenlenen Meclis seçimlerinde 3 parti parlamentoya girdi. Kazakistan Merkez Seçim Kurulu yaptığı açıklamada 9 milyon 791165 kayıtlı seçmenin yüzde 77.1’nin oy kullandığını duyurdu. Oyların yüzde 82.15’ini alan Nur Otan Partisi 83 milletvekili, Ak Jol Partisi yüzde 7.18 oyla 8 milletvekili ve Komünist Partisi yüzde 7.14 oyla 7 milletvekili kazandı. Cumhurbaşkanı İdaresi Başkanı olan Nurlan Nigmatulin daha önce olduğu gibi Meclis Başkanı görevine geri döndü.
-Toprak reformu
Cumhurbaşkanı Nursulyan Nazarbayev, Mayıs ayında 1 Temmuz’da yürülüğe girmesi beklenen tarım arazilerinin satışını öngören kanunun yürürlüğünü 1 yıl uzatılması konusunda moratoryum ilan etti ve ardından Arazi Kanunu’nda değişiklikleri öngören moratoryumun süresini 5 yıla uzattı.
Daha önce arazi kanununu yürürlüğe gireceği açıklandığında halkın isyanına sebep olmuştu. Kanunun bazı normlarına itiraz eden halk, ülkenin birçok eyalet merkezinde, Almatı ve başkent Astana’da mitingler düzenlemişti. Arazi Kanunu’nda değişiklikleri başlatan Ulusal Ekonomi Bakanı Yerbolat Dosayev ise istifa etmek zorunda kalmıştı. Halk, Nazarbayev’in moratoryumun süresini 2021 yılına kadar uzatması ve yabancılara toprak satışının söz konusu olmadığını açıklamasından sonra mitinglere son verdi.
-Aktöbe ve Almatı’da yaşanan terör olayları
Haziran ayında Kazakistan’ın batısından bulunan Aktöbe şehrinde radikal bir grup silahlı saldırıda bulundu. Önce silah satan bir mağazaya saldırı düzenleyen grup, dükkan çalışanını öldürerek silah deposundan aldıkları silahlarla yolda bir şehir otobüsünü şoförüyle kaçırarak askeri birliğe saldırdı.
Silahlı saldırıda 7 kişi hayatını kaybetti, 20 kişi de yaralandı. Milli Güvenlik Komitesi (KNB) tarafından yaklaşık bir hafta yürütülen anti terör operasyonları sonucunda 18 terörist öldürüldü ve 9’u canlı ele geçirildi. Saldırganların dinci selefi gruptan olduğu tesbit edildi. Gözaltına teröristlerin çoğu ağır olmak üzere çeşitli hapis cezaları aldı. Bu olaydan sonra terör yasasına değişiklikler yapma konusunda kamuoyunda hareketlenme başladı. Birkaç ay süren müzakerelerden sonra yeni terör yasası, geçtiğimiz hafta Parlamento’da onaylandıktan sonra Cumhurbaşkanı Nazarbayev tarafından imzalandı.
Yaklaşık 1 ay sonra, 18 Temmuz Almatı’da Almalı ilçesi emniyet müdürlüğü binası ve Milli Güvenlik Komitesi (KNB) binasını hedef alan saldırı düzenlendi. Meydana gelen terör saldırılarında 1 sivil 3’ü güvenlik mensubu olmak üzere dört kişi hayatını kaybetti. Stratejik noktalarda havalanı, alışveriş merkezleri ve tren garlarında güvenlik tedbirleri artırıldı, olabilecek terör saldırısı ihtimaline karşı güvenlik seviyesi kırmızı’ya çıkarıldı. Saldırıyı yapan terörist canlı ele geçirildi. Terörist Ruslan Kulikbayev, 4 ay devam eden mahkeme sonucunda Kazakistan’da bundan önce hiç uygulanmamış ölüm cezasına çarptırıldı.
-Kazakistan, 2017-2018 yılları BMGK geçici üyeliğine seçildi
Haziran 2016’da Kazakistan tarihinde önemli bir sayfa açıldı. Kazakistan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) geçici üyeliğine seçildi. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda yapılan oylamada Kazakistan 193 üye ülkeden 138’inin oyunu alarak geçici üyeliğe seçildi. Asya-Pasifik grubunda Malezya’dan boşalan koltuğa Tayland ile yarışan Kazakistan, adaylık için gerekli 129 oydan fazlasını alarak büyük bir başarıya imza attı.
Üye seçilmesi durumunda bölgesel ve küresel barışa katkıda bulunacağı vaadinde bulunan Kazakistan’ın 2 yıllık BMGK geçici üyeliği, 1 Ocak 2017 itibariyle başlıyor. Kazakistan’ın 2017-2018 yılları arasında BMGK daimi olmayan üyesi olması ile Suriye iktidarı ile silahlı muhalefet arasındaki barış görüşmelerinin Ocak ayında başkent Astana’da düzenlenecek olması oldukça manidardır.
-Rio Olimpiyatları ve Doping skandalı
Haziran ayında Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından yapılan doping kontrollerinde 2008 Pekin ve 2012 Londra Olimpiyat Oyunları’nda altın madalya kazanan Zülfiya Chinshanlo, Maya Maneza, Svetlana Podobedova ve İlya İlyin’den alınan doping numuneleri pozitif çıktı. 4 sporcu, Rio Olimpiyatları öncesi diskalifiye edilerek, altın madalyaları geri alındı.
Buna rağmen, 207 ülkenin yarıştığı Rio’da Kazakistan takımı 3 altın, 5 gümüş ve 9 bronz madalya kazanarak olimpiyatları 22.sırada tamamladı. Nijat Rahimov halter, Dmitry Balandin yüzme ve Daniyar Yeleusinov boks sporu dalında altın madalya kazandı. 5 kişi; judo’da Yeldos Smetov, halterde Jazira Japparkul, boks dalında Vasiliy Levit ile Adilbek Niyazımbetov, kadınlar güreşinde Güzel Manyurova gümüş madaya sahibi oldu. Bronz madalya kazanan 9 kişi ise; judo’da Otgontsetseg Galbadrah, halterciler Farhad Harki, Karina Goriçeva ve Aleksandr Zaytsev, atlet Olga Rypakova, Elmira Sızdıkova ve Ekaterina Larionova, boksörler İvan Diçko, Dariga Şakimova.
-Bağımsızlığın 25.Yıldönümü
16 Aralık, Kazakistan bağımsızlığının 25.yıldönümü ülke genelinde büyük çoşkuyla ve binlerce etkinlikle kutlandı. Kutlamaların en büyüğü Astana’da Bağımsızlık Günü bayramında yapıldı. Nazarbayev, Kazakistan’ın bağımsızlığın ilk 25 yılında 3 büyük başarı elde ettiğini söyledi. Nazarbayev, ilkinin Sovyet enkazlarından çıkan devletin sıfırdan inşa edilmesi, ikincisinin, başkent Astana’nın inşa edilmesi, üçüncü büyük başarının Kazakistan’ın tüm komşuları ile dostça ilişkilere sahip olması, güvenli uluslararası sınırları oluşturması, ülkenin dış politikasının belirlemesinin Kazakistan’ın bağımsızlık yıllarında elde ettiği büyük başarıları olarak nitelendirdi.
Ayrıca, “birlik ve yaratıcılığın 25. yıldönümü” başlığı altında geçen bağımsızlık kutlamaları kapsamında EXPO-2017 fuar alanı içerisinde Kazakistan Bağımsızlığı 25. Yılı Anıtı’nı açıldı, parlamento’da ülkenin başlıca başarılarını yansıtan ‘Bağımsızlığın 25. Yıldönümü’ Bildirgesi ile bağımsızlığın 25. yıldönümü vesilesiyle genel af yasası kabul edildi ve Kazakistan genelinde binlerce kişi devlet nişanı ve madalya ile ödüllendirildi.
Bu Kategorinin Diğer içerikleri
