Rusya ve Kazakistan arasında ‘petrol’ krizi; Tokayev Rusya’yı baypas etmeyi önerdi
Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’nin başını çektiği batılı ülkelerin Rus petrolüne uyguladığı ambargoyu Kazakistan’ın fırsata çevirme isteği krize yol açtı.
Rusya, Avrupa’ya daha fazla petrol sevk etme niyetinde olan Kazakistan’a engel çıkardı. Rusya’nın Novorossiysk Bölge Mahkemesi’nin çevre ihlalleri gerekçesiyle Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu’nun faaliyetlerini 30 gün süreyle askıya aldığı açıklanmıştı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev, Rusya’yı baypas ederek petrol tedarikini hayata geçirmeyi önerdi.
Rusya’da bir mahkeme, Kazakistan’ın petrol ihracatı için kullandığı Novorossiysk’teki terminalin 30 gün süreyle kapatılmasına hükmetti. Terminalin kapatılmasına gerekçe olarak Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu’nun çevre koruma prosedürlerine uymaması gösterildi. Rus makamları, şirketin bir petrol kazası halinde hayata geçirmesi gereken acil durum planı belgelerinde eksiklik olduğunu ileri sürüyor.
Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu konuyla ilgili açıklamasında, “mahkeme kararını uygulamaya mecbur olduklarını” ancak kararı temyiz edeceklerini duyurdu. Denize kıyısı olmayan Kazakistan, ihraç ettiği petrolün yüzde 80’ini Rusya’nın Karadeniz’deki liman kenti Novorossiysk’te bulunan bu terminal üzerinden dünyaya ulaştırıyor. Tokayev, hafta başında Avrupa Birliği’ne (AB) daha fazla petrol ve doğal gaz sevk etme önerisinde bulunmuştu.
Kazakistan’ın Rusya’yı baypas planı
Kazak petrolünün Rus ihracatçılar tarafından pompalanmasının askıya alınması riskleri karşısında, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, KazMunayGas’a deniz taşımacılığını geliştirmesi talimatını verdi.
Devlet başkanı ayrıca hükümete Kazak limanlarını dönüştürme ve limanları “Hazar Denizi’nin önde gelen merkezlerinden biri” haline getirme talimatı verdi.
Tokayev, öncelikli yön olarak, Trans-Hazar rotası kullanılacağını, KazMunayGas’a, Tengiz projesinden yatırımcı çekme olasılığı da dahil olmak üzere, uygulanması için en iyi seçeneği bulmasını emrettiğini söyledi.
Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Rotası, Çin, Kazakistan, Hazar Denizi, Azerbaycan, Gürcistan, Türkiye ve Avrupa ülkelerinden geçen bir ulaşım koridorudur.
Güzergah yılda 10 milyon ton kargo taşıma kapasitesine sahip
Tokayev, Kazakistan hükümetinin ülkenin demiryolu altyapısını modernize etmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Bu hafta, Kazakistan Maliye Bakanlığı’nın, yaptırımlar nedeniyle Rusya’ya belirli türdeki malların tedarikini fiilen kısıtlayan bir tasarıyı tartışmak üzere yayınladığı öğrenildi.
Haziran ayı ortasında Tokayev, Başkan Vladimir Putin’e Kazakistan’ın Donetsk ve Lugansk’ı devlet olarak tanıma niyetinde olmadığını ve bunların tanınmasının dünyadaki istikrarsızlığın artmasına katkıda bulunduğunu söylemişti.