Tokayev, Avrasya Ekonomik Birliği liderlerini eleştirdi

Yüksek Avrasya Ekonomik Konseyi (AEB) zirvesinde konuşan Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev, liderleri geçici düzenlemeler yapmaktan dolayı eleştirdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ev sahipliğinde Moskova’da Kremlin Sarayı’nda düzenlenen zirveye Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Avrasya Ekonomik Komisyonu Başkanı Mihail Myasnikoviç’in yanında Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ve Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rohman ise video konferans yöntemiyle katıldı.  Zirveye özel konuk olarak ise Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı.

Geçici düzenlemelerden ve manuel yönetimden uzak durun

Enerji, gıda güvenliği teknolojik ve finansal bağımsızlık dahil karşılıklı entegrasyona dair konuların ele alındığıYüksek Avrasya Ekonomik Konseyi toplantısında konuşan Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev, liderleri karşılıklı ticaret konularında “noktasal çözümler”, durumsal anlaşmalar ve manuel kontrol taktiklerinden uzaklaşmaya çağırdı.

Tokayev, ‘Mevcut jeo-ekonomik koşullarda, Birliğin potansiyelinin daha tam ve daha etkili bir şekilde ortaya çıkarılması ortak önceliğimizdir. Birliğin kuruluşunda belirlenen tüm görevleri tam anlamıyla yerine getirmemiz gerekecektir. Açıkça belirtmek gerekir ki önümüzde yapılacak çok iş var.

Her şeyden önce, dört özgürlükten ilki olan malların serbest dolaşımının tam olarak uygulanmasından bahsediyoruz. Tek ve gerçek anlamda engelsiz bir pazar yaratmaktan ve malların üçüncü ülkelere engelsiz geçişini sağlamaktan bahsediyoruz. Bu hedeflere tam olarak ulaşılmasının, hükümetlerin ve Avrasya Ekonomik Komisyonu’nun çalışmalarının temel odak noktası olması gerektiğine inanıyorum.

Entegrasyonun gelişiminin bu aşamasında “noktasal çözümler”, durumsal anlaşmalar ve manuel kontrol taktiklerinden uzaklaşmamız gerektiğine eminim’ dedi.

Jeopolitik çalkantıların küresel ekonomik durum üzerinde büyük bir etkisi olduğunu, bu yıl uluslararası finans kuruluşları küresel ekonomik büyüme tahminlerini ortalama olarak neredeyse yarıya indirdiğini kaydeden Tokayev, ‘Ancak, dış faktörlerin baskısına rağmen, Avrasya Ekonomik Birliği çerçevesindeki işbirliğimiz olumlu dinamikler göstermektedir. Üye ülkeler makroekonomik istikrarı koruyor, ekonomik büyüme oranlarını ve karşılıklı ticaret hacimlerini arttırıyor’ dedi.

AEB’nin faaliyet gösterdiği yıllar boyunca Kazakistan’ın diğer üye ülkelerle ticaret hacminin yüzde 74, ihracatınise yüzde 98 oranında arttığını hatırlatan Tokayev, ‘Bunların iyi göstergeler olduğunu düşünüyoruz. Büyük ölçekli ortak altyapı projeleri hayata geçiriliyor, endüstriyel işbirliği gelişiyor, ortak bir hizmet pazarı oluşturuluyor ve karşılıklı ödemelerde ulusal para birimlerinin payı artıyor’ dedi.

Uluslararası ulaşım arterlerinin oluşturulması gerekiyor

Entegrasyonun daha da geliştirilmesi için bir diğer önemli alanın da yeni uluslararası ulaşım arterlerinin oluşturulması olacağını, ekonomik birliğimizin eninde sonunda Avrupa ile Asya, küresel Güney ile Kuzey arasında bir bağlantı haline geleceğinden emin olduğunu ifade eden Tokayev, Rusya Federasyonu’nun Çin, Hindistan, Pakistan, İran, Orta Doğu ve Güneydoğu Asya yönünde koridorlar oluşturma niyetini memnuniyetle karşıladıklarını, Trans-Hazar güzergâhı ile bağlantılı olarak bir kuzey-güney ulaşım koridoru geliştirilmesi ihtiyacına ilişkin bir anlayışın olgunlaştığına inandığını dile getirdi. 

Bu bağlamda Kazakistan’ın tüm imkân ve kaynaklarını kullanarak AEB için güvenilir bir lojistik merkez olarak hareket edeceğini kaydeden Tokayev, Çelyabinsk – Bolaşak – İran demiryolu boyunca yüksek hızlı yük trenlerinin başlatılmasını önerdi.

Kazakistan’ın, ortaklık anlayışına dayalı olarak uygun yük taşıma akışını hızlandıracak imkanları hazırlayacağını bu anlamda Bahty – Ayagoz demiryolunun inşasının karşılıklı fayda sağlayan işbirliğinin iyi bir örneği olduğuna dikkat çeken Tokayev, demiryolunun faaliyete geçmesi, hem Kazakistan hem de Rusya’nın Çin yönündeki taşıma kapasitesini önemli ölçüde arttıracağını belirtti.

“İran ve Türkmenistan’daki limanlarda ve kuru limanlarda altyapı inşasına yönelik ortak yatırımları da değerlendirilebileceğini, üye ülkelerin ihracat coğrafyasını önemli ölçüde genişletecek ve lbunun üye ülkelerin ojistik kabiliyetlerini güçlendireceğine dikkat çeken Tokayev, ‘Fiziki altyapının geliştirilmesinin yanı sıra, mallar için ortak bir dijital transit sistemi için somut çözümler üzerinde çalışmak çok önemlidir. Bu sistem güvenilir, kullanımı kolay ve ileri dijital teknolojilere dayalı olmalıdır.

Elektronik mühürlerin kullanımı, operasyonel bilgi alışverişi için bir garanti sistemi ve bir “E-pencere” sisteminin geliştirilmesi ele alınmalıdır. Bu tedbirler ticaret akışını hızlandıracak ve tedarik zincirlerini optimize edecek ortak bir dijital multimodal koridor yaratacaktır’ dedi.