Tokayev’den Menderes’e tarihi teşekkür

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi VIII Zirvesi’ne katılan Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev, eski başbakanlardan Adnan Menderes’e Kazaklara kucak açtığı için teşekkür etti.

İstanbul’un güneydoğusundaki Marmara Denizi’ndeki Demokrasi ve Özgürlük adasında(Yassıada) ‘Dijital Çağda Yeşil Teknolojiler ve Akıllı Şehirler’ temasıyla gerçekleşen Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi VIII Zirvesi’ne Kazakistan Cumhurbaşkanı’nın yanı sıra ev sahibi Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile birlikte gözlemci olarakta Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbangulı Berdimuhamedov ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban katıldı.

Toplantıda önemli açıklamalarda bulunan Tokayev Kazak halkı için çok önemli olan bir konuya değindi. Türk halkına zor zamanlarda Kazakları kucakladıkları için teşekkür etti ve ülkenin o zamanki başbakanı Adnan Menderes’i saygıyla andı. 

Tokayev:’Bugün çok önemli bir tarihi olaydan daha bahsetmek istiyorum. Geçen yüzyılın ortalarında binlerce Kazak ailesini Anadolu’ya kardeş olarak kabul eden Adnan Menderes’i konu alıyor. Geçen yüzyılın ellili ve altmışlı yıllarında on yıl Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapmış seçkin bir devlet adamı ve halk figürüydü. Kazakların buraya yerleşmeleri, çalışmaları ve kök salmaları için bir çok kolaylıklar sağlayan tek kişi olduğu doğrudur. Bu önemli buluşmanın gerçekleştiği Demokrasi ve Özgürlük Adası da Adnan Menderes’in kaderiyle doğrudan ilgili. Kazakistan Cumhurbaşkanı olarak, Kazakistan halkı adına Adnan Menderes’in ruhunu saygıyla anıyor ve tüm Türk halkına en içten şükranlarımı sunuyorum’ dedi.

Türk dünyasının jeopolitik potansiyelini doğru kullanmak gerekiyor

Konseye iki yıl başkanlık eden Azerbaycan liderliğine teşekkür eden Tokayev, İstanbul’da bir araya geldikleri için Türkçe konuşan ülkelerin liderlerine ve Anadolu’daki misafirperverliği için Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkürlerini bildirdi.

Uluslararası toplumun konseye ilgisinin yıldan yıla arttığını ve konseyin uluslararası arenada etkisinin ve prestijinin arttığını kaydeden Tokayev, Türk dünyasının jeopolitik potansiyelinin etkin bir şekilde kullanılması gerektiğini vurguladı.

Ekonomik, insani ve çevresel işbirliğine odaklanmalı

Konseyin her şeyden önce ekonomik, insani ve çevresel işbirliğine odaklanması gerektiğini kaydeden Tokayev, mevcut zor durumda en önemli görevin zorlukların üstesinden gelmek ve sürdürülebilir kalkınma, yeni teknolojilerin geliştirilmesinde işbirliği için güç birliği yapmak olduğunu söyledi. 

Yenilenebilir enerji kaynakları geliştirmeye devam edeceklerini ve planlanan önlemler sayesinde 2060 yılına kadar karbondan kurtulmayı sağlayacağını belirten Tokayev, önümüzdeki on yıl içinde sera gazı emisyonlarını %15 oranında azaltılacağını, bu kapsamda 2025 yılına kadar 500 bin hektar alana 2 milyar ağaç dikmeyi planladıklarını ifade etti. Ayrıca Kazakistan’da yenilenebilir enerji payını yüzde 3’e çıkardıklarını, 2030 yılına kadar  ise %15’e çıkaracaklarını hatırlatan Tokayev, bu amaçla Nur-Sultan’da Uluslararası Yeşil Teknolojiler ve Yatırım Projeleri Merkezi açıldığını hatırlattı.

Hidrojen enerjisini dünyanın yeni bir “temiz” yakıt türü olarak gördüğünü ve Kazakistan’ın endüstriyel bir yeşil hidrojen kümesi oluşturmak için geniş fırsatlara sahip olduğunu kaydeden Tokayev, üye ülkelerin önde gelen kurumlarının bu bağlamda harekete geçirmeyi ve uluslararası ortak bir konsorsiyum kurmayı teklif etti.

Dost ve kardeş ülkelerin bağımsızlıklarının 30. Yıldönümünü tebrik eden Tokayev, zirvede alınan en önemli kararların ve yeni girişimlerin tüm Türk dünyasının kardeşliğini güçlendireceğine olan inancını dile getirdi.

Zirvenin ardından aşağıdaki belgeler kabul edildi:

1. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi’nin adının Türk Devletleri Örgütü olarak değiştirilmesine ilişkin karar

2. Türk Devletleri Teşkilatı Sekizinci Zirvesi Bildirgesi

3. Türk Devletleri Örgütü’nde Türkmenistan’a gözlemci statüsü verilmesine ilişkin karar

4. “Türk Dünyası-2040 Vizyonu” kararı

5. Türk dünyasının birliğine katkılarından dolayı Alişer Navai’nin adını taşıyan Türk Devletleri Teşkilatı Uluslararası Ödülü hakkında karar

6. Türk Devletleri Teşkilatı ile ortak statüsü oluşturma kararı

7. Türk Devletleri Teşkilatı Onursal Başkanı Hakkında Yönetmelik Hakkında karar

8. Genel Sekreterin görev süresinin uzatılmasına ve Genel Sekreter Yardımcılarının atanmasına ilişkin karar

9. Türk Devletleri Teşkilatı Türk Yatırım Fonu’nun kuruluşunun tamamlanması kararı

10. Türk Devletleri Teşkilatında Gözlemci Statüsü Yönetmeliğine İlişkin karar

11. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Ekselansları İlham Aliyev’e “Türk Dünyasının En Yüksek Nişanı” verilmesine ilişkin karar.