Türk dünyası Cengiz Aytmatov’u anıyor

Benzer Konular

Kırgızistan’ın kayısıları artık ABD pazarlarında

2. Dünya Göçebe Oyunları

Kırgızistan Başbakanı Sariyev istifa etti

Her yıl 12 Aralık’ta Kırgızistan’da yazar Cengiz Aytmatov’u anma günü düzenleniyor. Bu gün yazar 88 yaşını dolduracaktı. “Open Asia online” 12 Aralık arifesinde Aytmatov’un ev müzesini ziyaret etti ve Cengiz Aytmatov’un eşi Mariya Aytmatova ile sohbet etti.

Cengiz Aytmatov ev müzesi, Bişkek’ten sekiz kilometre uzaklıkta devlet konutunda yer alıyor. Yazar bu evde hayatının son 20 yılını yaşadı. Onun vefatından sonra, eşi Mariya Aytmatova ve oğlu Eldar ailesi ile burada yaşadı. 2009 yılında onlar burayı Aytmatov ev müzesi yapmaya karar verdiler. Aile bunu beş yıl sonra başardı,  12 Aralık 2014’te ev müze kapılarını ziyaretçilere açtı.

Bu kapının arkasında Aytmatov’un yaşadığı ev bulunuyor.

Yazarın dul eşi Mariya Aytmatova bize ev müzenin odalarını gösterdi ve müzenin nasıl kurulduğu, ailenin Aytmatov anısını ebedileştirme amacıyla çaba harcadığı zaman karşılaştığı zorluklar hakkında anlattı.

– 1986 yılında Cengiz Aytmatov Dzerjinskiy bulvarındaki kendi dairesini devlete teslim etti ve devlet konutunun bu kısmını satın aldı. İlk başta, burada ayrı bir giriş yoktu, mutfak ve verandayı biz yaptık. Şimdi burası ev müze oldu, biz ise evin birkaç yıl önce devletin geçici olarak verdiği diğer kısmına taşındık. Ev eski ve temeli olmadığından dolayı sürekli onarım gerektiriyor. Evi müze yapmak için tüm boruları değiştirdik, önce ev sık sık sular altında kalıyordu…

Verandada masa, sandalye ve kanepeler var, burada 12 Aralık’ta Aytmatov’un eserlerinin farklı dillerde okunması planlanıyor.

Büyük yazarın eşi, ünlü ressamların Aytmatov’un eserlerine adamış resimlerinin asıldığı odaları gösterdi. Bunların her birinde resmin kısa bir tanımı ve ressamın adı yazılı levhalar yapıştırılmış.

Mariya Aytmatova şöyle anlattı:

“Tüm bu resimleri oğlum Eldar astı. Burada bulunan ve sergilenen her şeyle o ilgilendi. Her sergiyi kendisi hazırladı, müzenin açılması için çok çaba ve enerji harcadı. Babasının hayatının son yıllarında ona eşlik etti, 24 saat babasıyla beraber oldu ve onun ölüm acısını herkesten çok oğlum çekti. Oğlumun çabasıyla şimdi tüm isteklileri kabul edebiliriz ve ev müzeyi gösterebiliriz.

Ziyaretçiler ev müzeye telefonla randevu alınarak kabul ediliyor. Böyle günlerde Mariya Aytmatova rehberleri çağırıyor ya da ziyaretçileri kendisi karşılıyor.Müze girişinde sepette galoşlar koyulmuş, müzenin içinde halılar serilmiş, her yerde temizlik ve mükemmel düzen var.

Mariya sözünü şöyle devam ettirdi:

“Cengiz Aytmatov düzeni seviyordu, biz her zaman evi temiz tutmaya ve onun rahatça yaratıcılıkla meşgul olması için tüm koşulları yaratmaya çalışıyorduk. Onun yaşamı boyunca olduğu gibi bu atmosferi ziyaretçiler için böylece bırakmayı istedik. Örneğin, biz kızım Şirin ile Avrupa’da diğer ev müzeleri gezdik: Almanya’da Goethe ev müzesinde sadece duvarlar, iki heykel ve bir dolap kalmış. İnsanlar koridorda gibi geziyor ve çıkıyor. Balzac Müzesi’nde 2-3 portre, mutfak, ocak ve küçük bir masadan başka bir şey kalmamış. Bu müzelere kıyasla bizim müzede o kadar çok sergi var, ancak onların daha sonra nasıl korunacağını bilmiyorum, çünkü nasıl olsa eski bir ev, burada acil durumlar çok olur, neyin bozulacağı, neyin kalacağı bilinmiyor…”

Müzenin bahçesi çok geniş ve çeşitli ağaçlar dikilmiş. Mariya Aytmatova’nın söylediğine göre, burada 200’den fazla ağaç var, Cengiz Aytmatov’un kendisi diktiği iki büyük selvi dahil olmak üzere bazı ağaçlar çok değerli. Ev müzenin açılışından önce aile bahçeyi güzelleştirmek istedi, toprak taşlıydı, bu nedenle buraya toprak getirildi, çiçekler dikildi.

Aytmatov’un 90. yıldönümüne doğru yazarın ailesi kültür ve eğitim merkezi oluşturmayı planlıyor. Mariya Aytmatova’nın yaptığı açıklamaya göre, belediye Aytmatov Uluslararası Fonu’na (Cengiz Aytmatov hayattayken kendisi bu fonu açtı, onun vefatından sonra küçük oğlu Eldar fonun başına geçti) merkezin yapımı için ev müze yakınında bir arazi ayırdı, ancak orada toprak altında iletişim geçiyor, dokunmak olmaz. Ayrıca, ailenin bu pahalı bir fikri gerçekleştirmeye fonları yok, şu anda yatırımcı arıyorlar.

Mariya Aytmatova gelecek planlarını paylaştı:

“Eldar merkez projesini İngiliz mimar ile yaptı, mimar merkez projesini hazırlamak için özel olarak ülkeye geldi. Söz konusu merkez sadece Aytmatova’a değil, aynı zamanda Kırgız kültürüne adanacak, biz onun kültür ocağı olmasını ve modern bir müze omakla birlikte gençleri geliştiren ve onlara el sanatları, resim, edebiyatı öğreten, onların yaratıcılığı için yol açan bir mekan olmasını istiyoruz. Merkeze aileler, okul öğrencileri ve üniversite öğrencileri gelebilirdi.”

Bu arada, Aytmatov ev müzesinin kapıları, büyük yazarın hayatı ve yaratıcılığı ile temas kurmak isteyen herkes için açık.

Cengiz Aytmatov Kimdir

Makale ve fotoğraflar http://theopenasia.net/ web sitesinden alınmıştır.