Türkiye özgür olmayan ülkeler kategorisine geriledi
Türkiye, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün (Transparency International) 2018 yılı Yolsuzluk Algı Endeksi’nde (CPI) Türkiye 180 ülke arasında 41 puanla 78’inci sırada yer aldı.
Endekse göre Türkiye son beş yılda 9 puan kaybederek 14 basamak gerilerken Macaristan, Türkiye ile birlikte en fazla düşüş yaşayan ülkelerden oldu. Son beş yılda 8 puan kaybeden Macaristan 46 puanla 64’üncü sırada yer aldı.
Almanya merkezli ve 118 ülkede faaliyet gösteren örgütün 25 yıldır her sene yayımladığı Yolsuzluk Algı Endeksi’nin bu yılki verilerini kamuoyuyla paylaştığı bültende, Macaristan ve Türkiye’nin durumuna vurgu yapılarak şu ifadeler kullanıldı:
‘Otoriter yönetimlerde yolsuzluk olayları daha fazla görülüyor’
Küresel demokrasi verileriyle çapraz analize tabi tutulduğunda (endeks) yolsuzluk ile sağlıklı bir demokrasi arasındaki ilişkiyi açığa çıkarıyor. Güçlü ve kurumsal bir demokrasinin işlediği ülkeler endekste ortalama 75 puanla yer alırken, bu rakamın ortalamasının sorunlu demokrasilerde 49, otokratik eğilimler gösteren hibrid rejimlerde 35 ve en kötü durumdaki otokratik rejimlerde ise 30 olduğu görülmekte.
‘Türkiye ‘kısmen özgür’ statüsünden özgür olmayan ülkeler kategorisine geriledi’
Bu eğilimleri örnekleyecek olursak, Macaristan ve Türkiye endekste son beş yılda sırasıyla, sekiz ve dokuz puan kaybetti. Aynı zamanda Macaristan, siyasi haklar açısından 1989’dan sonraki en düşük puanı kaydederken Türkiye de ‘kısmen özgür’ statüsünden ‘özgür olmayan’ ülkeler kategorisine geriledi. Bu derecelendirme, söz konusu ülkelerdeki hukukun üstünlüğü ve demokratik kurumlardaki geriye gidişi yansıttığı gibi, bağımsız medya ve sivil toplumun hareket alanının keskin biçimde daraldığını göstermekte.”
‘Kazakistan 124. sırada’
Raporun Doğu Avrupa-Orta Asya bölümünde ise Gürcistan 58 puanla 41.sırada yer alırken Kazakistan 31 puanla 124.sırada yeraldı. Sıralamada Belarus 70, Ermenistan 105, Ukrayna 120, Kırgızistan 132, Rusya 138, Azarbeycan 152, Tacikistan 152, Uzbekistan 158 ve Türkmenistan ise 161. sırada yer aldı.
‘Yolsuzlukların yaygın görüldüğü ülkeler siyasi muhalifler açısından da tehlikeli’
Bültende ayrıca, yolsuzluk olaylarının çok yaygın görüldüğü ülkelerin siyasi muhalifler açısından tehlike arz ettiği vurgulandı.
“Siyasi cinayetlerin gerçekte hükümetler tarafından onay gördüğü veya bizzat ısmarlandığı ülkelerin yolsuzluk endeksinde de dikkat çekici biçimde en fazla yolsuzluk görülen ülkeler arasında yer almaktadır.” denildi.
‘Danimarka ilk Somali, Güney Sudan ve Suriye son sırada yer aldı’
Endeksin ilk iki sırasında 88 ve 87 puanla Danimarka ve Yeni Zelanda, en sonunda ise sırasıyla 10 puanlı Somali, ile 13’er puanlı Güney Sudan ve Suriye yer aldı.
Yolsuzluk Algısı Endeksi’nde 2012 yılından bu yana, aralarında Arjantin ve Fildişi Sahili’nin de olduğu 20 ülke durumunu iyileştirirken Avustralya, Şili ve Malta’nın da içinde yer aldığı 16 ülke sıralamada geriledi.
Endeksteki ülkelerin çoğu 50 puanın altında, endeks ortalaması 43 puanda kaldı
2018 Yolsuzluk Algı Endeksi’nde en fazla puanı Batı Avrupa ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri alırken listelenen 180 ülkenin üçte ikisi 50 puanın altında kaldı, bu yılın endeks ortalaması 43 puan olarak gerçekleşti.
Avrupa ülkelerinin endeksteki ortalama puanı 66 oldu.
Bölgelere göre en düşük ortalamayı ise 32 puanla Sahra Altı Afrika ve 35 puanla ‘Doğu Avrupa ve Orta Asya’ elde etti.
ABD ilk 20 basamağın gerisine düştü, Türkiye 2013’ten sonra hızla geriliyor
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) 71 puanla 2011 yılından sonra ilk kez endeksin ilk 20 basamağından geriye düşerek 22’inci sırada yer alması dikkat çekerken Brezilya da geçen yılki puanından iki puan daha az olmak üzere 35 puanla değerlendirilerek 105’inci sıraya geriledi.
Uluslararası Yolsuzluk Endeksi’nde 11 uluslararası kuruluş tarafından 180 ülkede yapılan 13 farklı araştırmanın bulguları baz alınıyor. Uzmanlar, iş dünyası ve sivil toplum örgütlerinin kamu sektöründeki yolsuzluk algısını ölçmek için 100’ün en düşük, 0’ın en yüksek yolsuzluk algısına denk sayıldığı 0-100 arasında derecelendirme sunan bir ölçek metedolojisi kullanıyor.
Türkiye’nin Yolsuzluk Algısı Endeksi puanı 2013 yılından beri dikkat çekici biçimde geriledi.Türkiye geçen yılın endeks sonuçlarında bir önceki yıla göre 6 basamak gerileyerek 180 ülke arasında 81. sırada yer almıştı.(Euronews)