Kazadan kurtulan 4 çocuk 40 gün Amazon’da nasıl hayatta kaldı?
Kolombiya’nın Amazon ormanlarında 1 Mayıs’ta düşen uçaktan kurtulan dört kardeş bir aydan uzun süredir aranıyordu.
Cuma gecesi ordu radyosundan, uzun süredir beklenen mesaj duyuldu: “Mucize, mucize, mucize”.
Radyodan gelen mesaj, çocukların hepsinin hayatta olduğunu söylüyordu.
1, 5, 9 ve 13 yaşlarındaki kardeşler, yerli Huitoto kabilesindendi ve anneleriyle birlikte seyahat ettikleri Cessna 206 model küçük uçak, motor arızası nedeniyle uyarı yayınladıktan sonra yağmur ormanlarına düşmüştü.
Çocukların annesi kazada hayatını kaybetti. Kaza yerine ulaşan arama kurtarma ekipleriyse çocukların cesedine değil, hayatta olabileceklerine dair işaretlere ulaştı.
Ekipler bundan sonra ayak izleri, meyve artıkları ve diğer ipuçlarının peşine düştü.
Dört kardeş, kazadan sonraki altı hafta boyunca, Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro’nun nitelemesiyle “Tarihte yer edecek bir hayatta kalma örneği” sergileyerek, birçok farklı doğa olayına ve olumsuzluklara karşı mücadele etti.
‘Ormanın çocukları’
Böylesi bir durumda hayatta kalmaya hazırlıklı çocuklar varsa, o da Mucutuy ailesinin çocuklarıydı.
Çocukların ait olduğu Huitoto kabilesinin üyeleri, erken yaşlardan itibaren avlanmayı, balık tutmayı ve bir arada kalabilmeyi öğreniyor. Çocukların dedesi Fidencio Valencia da en büyük çocuklar Lesly ve Soleiny’nin ormanı çok iyi tanıdığını belirtti.
Çocukların teyzesi Damarys Mucutuy Kolombiya medyasına yaptığı açıklamada, ailenin çocuklarının büyürken sıklıkla “hayatta kalma oyunları” oynadığını söyledi; “Oyunlarda kamp kurardık. 13 yaşındaki Lesly hangi meyvelerin yenebileceğini, hangilerinin zehirli olduğunu biliyordu, ayrıca bebek bakımı bilgisi de vardı”.
Kazadan sonra 13 yaşındaki Lesly, dal ve yaprakları saç tokalarıyla tutturarak barınaklar yaptı. Ayrıca uçağın enkazından Fariña adı verilen bir tür un buldu.
Çocuklar önce bu unu, bitince de ormanda buldukları tohumları yediler.
Arama çalışmalarına katılan yerli liderlerinden Edwin Paki “Çarkıfelek meyvesine (passion fruit) benzeyen avichure adlı bir meyve var. Çocuklar kaza alanından yaklaşık 1,5 km uzaklıktaki bu ağacın meyvelerini yemişler” dedi.
Ormanda meyveler için hasat mevsimi olması da çocukların hayatta kalmasını kolaylaştıran bir faktör oldu.
Ancak yine de ormanda hayatta kalmak oldukça zor.
BBC Mundo’ya konuşan yerli kabileler uzmanı Alex Rufino çocukların ağaçların çok büyük ve bitki örtüsünün çok sıkı olduğu bir bölgede mahsur kalmış olduğunu söyledi.
Rufino, çocukların su içebileceği yapraklar bulunduğunu ancak bazı yaprakların zehirli olduğunu da ekledi; “Bu bölge çok iyi araştırılmış bir bölge değil, küçük kasabalar mevcut ancak onlar da nehir kenarında, ormanın içinde değil”.
Yırtıcı hayvanlardan korunmanın yanında çocuklar şiddetli fırtınalardan da sağ çıktı. Devlet Başkanı Petro çocukların bir noktada kendilerini yabani bir köpekten korumak zorunda kaldıklarını söyledi.
Bölgede aktif olduğu düşünülen silahlı gruplar da çocukların maruz kalmış olabileceği tehlikeler arasında.
Nasıl kurtarıldılar?
Arama çalışmaları sürerken, başkent Bogota’daki yetkililer çalışmaların yavaş ilerlemesiyle ilgili eleştirildi. Hatta Devlet Başkanı Petro’nun resmi Twitter hesabından çocukların bulunduğuna dair yanlış bir bilgi bile paylaşıldı.
Yetkililer bölgeye havadan, üzerinde İspanyolca ve yerli Huitoto dilinde hayatta kalma ipuçları yazılı olan broşürler attı ve bölgede uçan helikopterler, hoparlörlerden çocuklara, arandıklarına ve endişelenmemeleri gerektiğine dair, büyükannelerinin sesinden mesajlar yayınladı.
Bu süreçte ordunun çocukları bulmaya çok yaklaştığı anlar oldu. Komutan Pedro Sánchez’in verdiği bilgiye göre, bazen çocukların 20 ila 50 metre yakınına kadar ulaştılar.
Çocuklar bulunduğunda yaklaşık 300 kilometrekarelik bir alanda, 150 asker ve yerli kabile üyelerinden 200 kadar gönüllü arama çalışması yapıyordu.
Komutan Sanches arama çalışmalarını “Bu samanlıkta iğne aramak değil, kocaman bir halıda küçücük bir pire aramak gibi bir çaba” olarak niteledi.
Çalışmalar geçen Cuma gecesi, arama kurtarma köpeklerinin çocukları bulmasıyla mutlu sona ulaştı.
Kolombiya ordusu çocukların sık ağaçların arasından alınıp kurtarılma görüntülerini yayınladı. Çocuklar sağlık kontrolü için başkent Bogota’daki bir hastaneye götürüldü.
Çocukların büyükannesi “Umudumu hiçbir zaman kaybetmedim, Başkan Petro’ya ve ülkemin insanlarına bu zorluklara katlandıkları için çok teşekkür ediyorum” dedi.
Devlet Başkanı Petro da hem ordu, hem de gönüllülerin çabalarını överek, “Bilginin buluşması: yerliler ve ordu, barışa giden gerçek yol bu” dedi.
Başkan Petro aynı zamanda çocukları ve doğayla ilişkilerini de tekdir etti, “Onlar ormanın çocukları ve artık tüm Kolombiya’nın çocukları” dedi.
Çoğunluğu koyu Katolik olan Kolombiya’da çocukların kurtuluşu “mucize” olarak görülse de, yerli kabile uzmanı Alex Rufino, çocukların “doğayla olan ruhani bağları” sayesinde hayatta kaldıklarını söyledi.
Rufino “Orman sadece ağaçlardan oluşan bir yer değil, aynı zamanda toplumların bağ hissettiği, öğrendiği ve birbirlerine yardım ettikleri, geçmiş zamanların enerjilerini barındıran bir yer. Anlaması güç, biliyorum ama bu olay, insanların dünyada ve bu bölgede var olan farklı hayat görüşlerini öğrenmeleri açısından da iyi bir fırsat” dedi.