Zelenskiy’nin hazırladığı 10 maddelik barış planında neler var? 

Ülkesi Rusya’nın işgali altında olan Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, ilk kez G-20 Zirvesi sırasında gündeme getirdiği Moskova ile olası barış planını uluslararası kamuoyunun gündemine getirmeye çalışıyor.

Euronews’ün haberine göre Zalenskiy, ABD Başkanı Joe Biden’ın yanı sıra diğer dünya liderleri ile görüşüyor ve hazırladığı 10 maddeden oluşan plana dayalı bir “Küresel Barış Zirvesi” düzenlenmesi çağrısında bulunuyor.

Peki Zelenskiy’nin 10 maddelik barış planı nedir?
Zelenskiy, barış formülünü ilk olarak kasım ayında düzenlenen G-20 Zirvesinde açıkladı. Ukraynalı liderin yol haritası şu maddeleri öngörüyor:

1. Nükleer güvenlik

Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan ve şu anda Rus işgali altında bulunan Zaporijya ve çevresinde güvenliğin yeniden tesisine odaklanılması.

2. Gıda güvenliği

Ukrayna’nın, dünyanın en yoksul ülkelerine yaptığı tahıl ihracatının korunması ve güvence altına alınması.

3. Enerji güvenliği

Rus enerji kaynakları üzerindeki fiyat kısıtlamalarına odaklanmanın yanı sıra Ukrayna’ya, yarısı Rus saldırıları nedeniyle zarar gören enerji altyapısını onarması için yardım.

4. Esirlerin ve sürgünlerin serbest bırakılması

Savaş esirleri ve Rusya’ya sürgün edilen Ukraynalı çocuklar dahil tüm tutukluların ve sürgün edilenlerin serbest bırakılması.

5. Toprak bütünlüğü

Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün yeniden tesisi ve Rusya’nın BM Şartı uyarınca bunu yeniden teyit etmesi ki Zelenskiy bunun zaten “müzakereye bağlı olmadığını” söylemişti.

6. Rus birliklerinin geri çekilmesi

Rus askerlerinin geri çekilmesi, çatışmaların durdurulması, Ukrayna’nın Rusya ile olan devlet sınırlarının yeniden tesisi.

7. Adaletin tesisi

Rus savaş suçlularının yargılanması için özel bir mahkeme kurulması da dahil olmak üzere adaletin tesisi.

8. Çevrenin korunması

Ekosit (ekolojik tahribat), mayın temizleme ve su arıtma tesislerinin restorasyonuna odaklanarak çevrenin korunması.

9. Çatışmanın tırmanmasının önlenmesi

Ukrayna için garantiler de dahil olmak üzere Avrupa-Atlantik alanında güvenlik mimarisinin oluşturulması.

10. Savaşın sona erdiğinin teyidi

Savaşın sona erdiğinin teyidi olarak ilgili taraflarca imzalanmış (bağlayıcılığı bulunan) bir belge.

Zelenskiy’nin Küresel Barış Zirvesi önerisi nedir?
Ukrayna lideri Zelenskiy, aralık ayında G-7 ülkelerinin liderlerini kış aylarında “bir bütün olarak ya da özellikle bazı noktalara” odaklanacak Küresel Barış Zirvesi fikrini desteklemeye çağırdı.

Rusya’nın ve dünyanın tepkisi ne oldu?

Rusya, geçtiğimiz günlerde Zelenskiy’nin barış önerisini reddetti. Moskova’dan yapılan açıklamada, Ukrayna’nın yaklaşık beşte birini oluşturan (zorla ele geçirdiği) hiçbir toprak parçasından vazgeçilmeyeceği dile getirildi. Rusya, bu bölgeleri “ilhak” ya da “kurtarılmış bölge” olarak tanımlıyor.

Zelenskiy, aralarında Joe Biden, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve ülkesi G20 dönem başkanlığını üstlenen Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin de bulunduğu liderlere planını sunmak için diplomatik bir yarış içerisinde.

Washington’ın öncülüğündeki Batı’nın Ukrayna ordusuna verdiği destek, milyarlarca doları bulurken bu ülkeler Kiev’e mayın temizleme ve enerji altyapısını onarma konularında yardım etmeyi sürdürüyor.

Bununla birlikte Zelenskiy’nin barış planına ve önerdiği barış zirvesine yaklaşım daha temkinli oluyor.

Zelenskiy’nin 22 Aralık’ta Washington’a yaptığı ziyarette Biden, yalnızca kendisinin ve Zelenskiy’nin barış için “aynı vizyonu paylaştığını” ve ABD’nin Ukrayna’nın kendini savunabilmesini sağlamaya kararlı olduğunu kamuoyuna açıkladı.

Reuters’ın haberine göre G-7 üyeleri, “Ukrayna’nın BM Tüzüğü’nde yer alan hakları doğrultusunda” bu ülkeye barış getirmeye kararlı olduklarını bildirdiler.

Bununla birlikte ABD, Kanada, Fransa, İtalya, Japonya, İngiltere ve Almanya’dan oluşan G-7 ülkeleri, savaş ne kadar sürerse sürsün Ukrayna’ya desteklemeye devam edeceklerini deklare etti.

G-7 üyesi ülkeler, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin adil ve kalıcı barışı teşvik çabalarını memnuniyetle karşıladıklarının altını çizdi.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres barış görüşmelerinin yakın zamanda gerçekleşme şansının düşük olduğunu dile getirdi.

BM Genel Merkezi’nde konuşan Guterres, “(Rusya-Ukrayna arasında) Askeri çatışmanın devam edeceğine inanıyorum.” ifadesini kullandı.

AP: Rusya, Ukrayna’yı işgalinden önce ölüm listeleri hazırlamış
Ciddi barış müzakereleri için beklenmesi gerekeceğini belirten Guterres, “Yakın gelecekte gerçek barış için müzakerelerinin yapılabileceği gibi bir yanılsamaya kapılmıyoruz.” diye konuştu.